Door Laat ons maar meteen met de deur in huis vallen: achter het frontpaneel van Onkyo’s nieuwe TX-NR1009 schuilt een helse machine. Nochtans zou je hem dat op het eerste zicht niet aangeven, want het frontpaneel ziet er bedrieglijk eenvoudig uit: we zien een display, een aan/uit-knop, een volumeregelaar en een stuk of wat ingangskeuzetoetsen.
Onder een forse klep schuilt een serie bijkomende bedieningselementen, waarvan de ‘Zone 2’-, ‘Zone 3’- en ‘Whole House Mode’-knoppen op onze bijzondere aandacht mogen rekenen. Een pakketje frontaansluitingen, waaronder een full-size hoofdtelefoonuitgang en HDMI- en USB-ingangen vervolledigen het rijtje.
,
De achterzijde van de TX-NR1009 staat afgeladen vol met aansluitingen, hoewel dat in deze tijd – met de relatief compacte HDMI-aansluiting als standaard – eigenlijk niet meer onmisbaar is. Maar fabrikanten zoals Onkyo zijn zo sympathiek om ervoor te zorgen dat je ook je oudere apparatuur nog kan aansluiten, met een heleboel ‘ouderwetse’ in- en uitgangen.
Een compact overzicht van de belangrijkste ins en outs vind je in de technische fiche op de Onkyo-website, maar de meest bijzondere zaken stippen we nog even aan.
Om te beginnen tellen we zeven HDMI-ingangen en twee HDMI-uitgangen. Bijzonder royaal, dat. Daarnaast staan een ethernetpoort en een tweede USB-aansluiting opgesteld.
Net daaronder spotten we twee seriële poorten: eentje van het bekende RS232-type waarmee je deze Onkyo kan integreren in een home-automationsysteem, en eentje met de naam ‘Universal Port’. Hierop kan je een merkeigen iPod-dock aansluiten (UP-A1) of een DAB-tunermodule (UP-DT1).
Tussen de massale hoeveelheid cinchpoorten valt ons oog op de analoge 7.1-ingang op. Handig als je een oudere dvd- audiospeler of sa-cd-machine hebt staan, of als je de Onkyo in de toekomst wil gebruiken met een externe surroundprocessor.
Daarnaast is er ook een analoge 9.1-uitgang aanwezig. Je kan de Onkyo dus desgewenst combineren met een batterij externe eindversterkers of met een meerkanaals exemplaar. Er zijn ook nog eens twee subwooferuitgangen aanwezig, zodat je in de verleiding komt om over een ‘9.2’-uitgang te spreken. Maar dat is technisch gezien niet correct. Tenslotte tellen we onderaan niet minder dan elf luidsprekeruitgangen. Eens kijken wat we daar allemaal mee kunnen doen…
,
Je kan dan wel twee subwoofers en elf luidsprekers aansluiten op dit apparaat, maar je kan ze niet alle elf tegelijk gebruiken. Er zijn immers ‘maar’ negen verster- kermodules aanwezig.
Wat je dan hebt aan elf luidsprekerpoorten? Concreet moet je denken aan de zeven luidsprekers uit een 7.1-opstelling, aangevuld met vier extra exemplaren. Daarvan worden er twee vooraan in de hoogte geplaatst (front height) en twee naast de linker- en rechterluidsprekers (front wide).
Dat klinkt bijzonder Indrukwekkend, maar laat ons eerlijk zijn: ga je écht elf luidsprekers in je huiskamer kwijt kunnen, of zelfs maar negen? Zelfs voor de gelukkigen die over een aparte ruimte voor een thuisbioscoop beschikken wordt het wat teveel van het goede…
Maar waar we voor betalen, dat willen we ook kunnen gebruiken. En dus proberen we de versterkermodules op een andere manier in te zetten. Je kan bijvoorbeeld de twee extra geluidskanalen gebruiken voor bi-amping van de frontluidsprekers. Het apparaat kan dan nog steeds 7.1-geluid weergeven, maar de frontluidsprekers krijgen nu de dubbele hoeveelheid watts gevoed.
Je kan ook kiezen voor een andere configuratie, waarbij je 7.1-geluid (zonder bi-amping) in de hoofdzone combineert met een versterkt stereosignaal in de tweede zone. Of 5.1-surround in de hoofdruimte, gecombineerd met versterkt stereogeluid in de tweede én derde zone.
De enige mogelijkheid die we missen, is de combinatie van 5.1-geluid plus bi-amping in de hoofdzone en een versterkte tweede zone. En nu we toch aan het zeuren zijn: het is jammer dat enkel analoge geluidsbronnen – plus data die je streamt, zoals internetradio en muziek van op je pc – naar de twee overige zones gestuurd kunnen worden.
Voor wie toch aan de slag wil met een 9.1-opstelling, is de nieuwe DTS Neo:X-surroundprocessing een prettige meerwaarde. Dit algoritme brouwt namelijk zelf een 9.1-geluidstrack op basis van een normale 5.1- of stereobron.
,
Als de stations op de FM- of AM-band je even niets meer zeggen, kan je via de vTuner-database luisteren naar duizenden radiostations die je op internet vindt. Als je nog geen apparaat met die mogelijkheid in huis hebt, dan is dit werkelijk een niet te onderschatten meerwaarde.
Verder kan je ook je muziekcollectie streamen van op een pc of NAS, zolang die maar volgens de DLNA-norm zijn ding doet. En je bestanden niet opgeslagen zijn in minder gebruikelijke formaten à la Apple Lossless.
Het internetradioluik werkt alleszins excellent. Wel heb je een ingeschakeld beeldscherm nodig om een station te kunnen kiezen, een nadeeltje in vergelijking met een losse audiostreamer. Ook kan je gebruik maken van internetdiensten zoals Napster, Last FM en Spotify, wat vlot gaat met de nieuwste update aan de Onkyo-app voor de iPhone en Android-toestellen. Ook de DLNA-streaming werkt goed, maar album art wordt niet weergegeven.
Over naar de ‘Whole House’-functie. Zoals de naam al doet vermoeden, kan je hiermee een bepaalde geluidsbron – enkel analoge geluidsbronnen komen in aanmerking volgens de handleiding – naar alle zones tegelijk versturen. Handig als je een feestje hebt en bijvoorbeeld de woonkamer, keuken en het terras wil opvrolijken met dezelfde muziek.
,
De Nederlandstalige handleiding van de TX-NR1009 telt maar liefst 97 pagina’s, en Onkyo heeft al die bladzijden echt niet gevuld met nodeloos gewauwel. Om maar
te zeggen dat dit apparaat heel veel kan en dat het doornemen van de handleiding voor niet-ingewijden een angstaanjagende klus is.
Als je dus geen hogere graad hebt in de av-kunde, haal je er best iemand bij die er wat meer van weet. Anders is de kans groot dat veel mogelijkheden onbenut blijven, en dat is zonde.
Het toestel wordt overigens geleverd zonder papieren handleiding, maar er staat wel een digitale versie op de meegeleverde cd-rom en je kan ze ook downloaden op de website van Onkyo. Heel milieuvriendelijk allemaal – nu ja, als je ze zelf niet integraal door je printer jaagt – maar al bij al hebben we toch liever een papieren exemplaar in handen. Zeker bij een dergelijk complex apparaat als dit.
De knoppen op de afstandsbediening – dat zijn er heel wat – zijn aan de kleine kant, maar het gaat nog net. En drie zones of niet, je moet het rooien met één afstandsbediening. In dit segment verwachten we er eigenlijk wel een tweede bij.
Wel heeft Onkyo de gratis app Onkyo Remote klaar voor iOS en Android, zodat je ook met een smartphone of tablet aan de slag kan om de TX-NR1009 te bedienen. De iOS-versie hebben we gelijk maar even geïnstalleerd op onze iPad. Helaas is de app niet geweldig. Het werkt, maar mooi of prettig is anders. (Inmiddels is de app sterk geüpdatet, nvdr)
Allicht mogen we hier in de toekomst meer van verwachten. Wie voorlopig liever een alternatieve app gebruikt, kan bijvoorbeeld ook de ‘oRemote’ voor iOS gebruiken. Die app – ontwikkeld door derden – kost 3,99 euro, maar gaat qua besturing een stuk verder dan de toepassing van Onkyo zelf.
,
Bij de luidsprekerinstellingen kiezen we voor een kantelfrequentie van 60 Hz. Alles daaronder zal dus moeten worden weergegeven door de Velodyne SPL 1200 Ultra-subwoofer die we op hetzelfde ogenblik op testbezoek hebben. De frequenties daarboven gaan naar een set Klipsch-speakers uit de Palladium-serie. Om maar te zeggen dat de TX-NR1009 in goed gezelschap is.
Onkyo heeft een apart submenuutje voorzien voor de THX-parameters. Daarin zien we dat de ‘Loudness Plus’-functie standaard geactiveerd is. Die zien we eerlijk gezegd toch liever uitgeschakeld, dus voegen we de daad maar meteen bij het woord.
Het videomenu is opvallend uitgebreid, compleet met aparte instellingen voor mosquito- en blokruis en dat soort zaken. De videoprocessor in dit beestje is dan ook niet te onderschatten. Sterker nog: het apparaat is zijn tijd ver vooruit op dat vlak.
Er zit namelijk een scaler in die beelden – zowel standaard def als high def – kan oppompen tot een resolutie van 3.840 bij 2.160 pixels (4K). Zo'n schermen zijn nog ongelooflijk zeldzaam, maar op termijn kan je toch meer en meer 4K-producten verwachten.
Wat een beetje verwarrend is, is dat Onkyo alles wat onder het hoofdstuk ‘Net’ valt – internetradio, DLNA en een stuk of wat muziekdiensten – als een los element beschouwt, alsof het geen deel uitmaakt van de av- receiver zelf. Je moet dus de afstandsbediening eerst in een andere modus schakelen vooraleer je in de ‘Net’ menu’s kan navigeren.
Het hele inregelgebeuren kan je op 20 minuten afhaspelen, maar als je alles echt grondig wil aanpakken, kost het je zeker een halve dag. Gelukkig kan je de instellingen wel op slot draaien, zodat ze niet per ongeluk gewijzigd kunnen worden. De GUI-instellingen zijn overigens betrekkelijk eenvoudig gehouden en goed gepresenteerd, maar het is gewoon een hele hap om te verwerken.
,
Het klankkarakter in stereo – we luisteren in 2.1, met het ‘Pure Audio’-circuit geactiveerd – is uitermate relaxed. Of om het anders te zeggen: het is aan de tamme kant. Dat is zonder meer beter dan een te schelle weergave, maar een perfect neutraal geluid is natuurlijk nog beter.
Vooral in het hoog is de Onkyo wat terughoudend. Naar het mid – lees: het stemmengebied – is het echter heel prettig luisteren. Let wel: die opmerking over het tamme karakter in het hoog zal je alleen horen uit de mond van iemand die al een heleboel andere apparatuur beluisterd heeft. Anders valt het heel waarschijnlijk niet eens op.
Verder ligt het er natuurlijk aan wat voor luidsprekers je gebruikt. Als die sowieso al aan de tamme kant zijn, dan is de kans op een gelukkig huwelijk met de TX-NR1009 kleiner dan wanneer je wat fellere exemplaren hebt staan. In een perfecte wereld zouden alle onderdelen van je av-set honderd procent neutraal moeten zijn, maar let’s face it: we leven niet in een perfecte wereld.
Wat ook opvalt is dat er veel details te horen zijn en dat het stereobeeld ongebruikelijk breed is. Oh ja, en we horen met de beste wil van de wereld geen achter- grondruis of andere storende bijgeluiden dan ook. Mooi zo.
De eindtrappen van de TX-NR1009 leveren volgens Onkyo maar liefst 180 watt per kanaal, gemeten aan 6 Ohm, bij 1 kHz en bij 1 procent vervorming. En op voorwaarde dat je maar één kanaal tegelijk gebruikt.
Doe je die meting over de hele frequentieband (20 Hz – 20 kHz) met alle kanalen in bedrijf en met een minder grote portie vervorming (pakweg 0,3 procent), dan ramen we dat dit neerkomt op ongeveer 90 watt per kanaal.
Maar hoe staat het in de praktijk met de krachtreserves? Wel, heel goed. Als je niet de minst gevoelige luidsprekers ter wereld koopt, zal je niet gauw vermogen
te kort komen. En daar hoef je niet eens de bi-amping mogelijkheid van de TX-NR1009 voor aan te spreken, al helpt het de zaken wel nog wat verder vooruit.
Wel kan je op hoge volumes hier en daar wat stress horen – we denken dan meer bepaald aan strijkers en dergelijke – maar dat is niet meer dan normaal in deze prijsklasse.
Met surroundtracks is de Onkyo helemaal in z’n element. Hij klinkt dan uitstekend. Tel daar nog eens het enorme aantal processingmogelijkheden en dergelijke bij, en we hebben het hier toch echt wel over een straf beestje. De Onkyo zuigt je als het ware in de film, en is op dat vlak amper minder efficiënt dan veel duurdere combinaties met een processor/voorversterker en eindversterker.
Het wat tamme karakter blijft weliswaar aanwezig, maar in combinatie met drukke filmsoundtracks is dat vaak eerder een voordeel dan een nadeel.
,
De Onkyo TX-NR1009 heeft heel wat handige features in huis die hem een graag geziene gast zullen maken in de betere thuisbioscoop. Een massa aansluitingen, meer- zoneweergave, audiostreaming, 4K-processing en ga zo maar door: werkelijk alle denkbare toeters en bellen zijn aanwezig.
Combineer hem met wat fellere luidsprekers, en ook over de geluidskwaliteit valt weinig negatiefs te zeggen. Kortom, opnieuw een voltreffer voor Onkyo.
