Door Sony’s nieuwste W9 en X9-reeks televisies maken gebruik van een nieuwe ‘Triluminos’ achtergrondverlichting. Wat mag je er van verwachten en wat is de link met de ‘Mastered in 4K’ Blu-rays?
In de rechteronderhoek van het kader van de W9 en W9 reeks vind je een klein label ‘Color IQ’. Alhoewel het niet in het oog springt schuilt er iets heel nieuws achter die woorden. Color IQ is de naam van een nieuwe technologie voor achtergrondverlichting afkomstig van de firma QD Vision. Sony gebruikt er zelf de naam ‘Triluminos’ voor, en pakt er zelfs groot mee uit in haar marketingmateriaal.
De technologie is gebaseerd op Quantum Dots, een halfgeleider nano-kristallijn materiaal dat in staat is om afhankelijk van hoe groot de kristallen zijn zeer precieze kleuren te produceren. Vermits alle televisies kleur maken door rood, groen en blauw te combineren is de mogelijkheid om die zuivere basiskleuren op een efficiënte manier te genereren erg nuttig.
Een traditionele achtergrondverlichting gebruikt witte leds. Een Triluminos-achtergrondverlichting gebruikt blauwe leds waarvoor een glazen buis gevuld met quantum dots wordt geplaatst. Het blauwe licht dat invalt op de quantum dots genereert dan zeer puur blauw, rood en groen licht.
Laten we dat even verduidelijken. Vandaag gebruiken alle led-lcd televisies een achtergrondverlichting die gebaseerd is op witte leds (in praktijk zijn dat blauwe leds met een coating van gele fosfor). Het witte licht van de achtergrondverlichting passeert dan op pixelniveau door kleurfilters om rood, groen en blauw te creëren. Toch gaat er heel wat energie verloren bij die techniek.
Het spectrum van wit licht (op de illustratie weergegeven door de lichtblauwe lijn) bevat immers ook oranje en cyaan, maar die worden weggefilterd, die energie gaat verloren. Als we cyaan of oranje nodig hebben stellen we dat opnieuw samen door blauw en groen of groen en rood te combineren.
In een Triluminos-achtergrondverlichting vertrekken we ook van blauwe leds, maar het licht passeert door de optische component van Color IQ, een glazen buis met Quantum Dots erin. Die genereren dan op hun beurt zeer zuiver rood en groen licht.
Het resultaat is wit licht dat niet opgebouwd is uit een breed spectrum maar uit drie zeer duidelijke pieken van rood, groen en blauw. Verder verandert er niets aan de opbouw van het paneel. Alle licht passeert nog steeds langs de kleurfilters om rode, groene en blauwe pixels te maken, maar er gaat minder energie verloren.
,
Fellere kleuren mogelijk
Triluminos maakt het mogelijk om een breder kleurbereik te genereren door fellere, meer gesatureerde basiskleuren te gebruiken. Of dat zinvol is valt nog te bezien, want huidige televisies geven het kleurbereik van de HDTV norm al zeer goed tot perfect weer. Fellere kleuren gebruiken wijkt dan altijd af van de intentie van de regisseur, en leidt in het slechtste geval tot onnatuurlijke beelden. Sony heeft wel een manier gevonden om die kleuren toch te gebruiken in zijn ‘Mastered in 4K’ Blu-rays.
Alle info daarvoor vind je in dit artikel. Essentiëel zijn het de beste kwaliteit Blu-rays die je kan maken, en die dankzij een slimme truk ook informatie bevatten om een kleurpalet te gebruiken dat dichter bij dat van de bioscoop ligt, ideaal voor deze Triluminos televisies.
QLeds, de toekomst?
De huidige quantum dots genereren licht nadat ze zelf met licht beschenen worden. Een verdere stap zijn QLEDs, daarin worden de quantum dots geexciteerd met electriciteit in plaats van licht. Ze werken dan als echte leds maar gebaseerd op quantum dots. Volgens QDVision zijn daar mogelijk heel wat voordelen aan verbonden.
Zuiverdere kleuren uiteraard, zoals dat nu al is, maar ze zouden ook erg energieëfficient zijn, tot twee maal beter dan OLED. QLEDs kunnen geprint worden op zeer dunne, flexibele substraten zodat fabricage kosten dalen. Tot slot maken ze ultradunne, transparante en flexible displays mogelijk.
QLEDS zouden een echte concurrent voor OLED kunnen zijn, met dezelfde voordelen: een emissief scherm met oneindig contrast. Het is nog te vroeg om zeggen of dat ook commerciëel en technisch haalbaar zal zijn. Maar het is alweer een goed vooruitzicht.
