Door 
Een 65-inch televisie is een opvallende aanwezigheid in je woonkamer, en een mooi, stijlvol design is daarom des te belangrijker. De ZD9 past in Sony’s ‘Slice of Living’ design. Mat zwart en champagnegoud zijn de kleuren, de lijnen zijn strak en de hoeken zijn scherp. Het kader is ongeveer twee centimeter dik, met een gouden kleur aan de zijkant, en zwart biesje in het midden. Die zelfde stijl vinden we in de voetplaat, die bijna speels opgebouwd lijkt uit twee tegen elkaar leunende delen. Ook de achterzijde is mooi afgewerkt in een gridvormig patroon. De aansluitingen zijn afgedekt achter een aantal deksels die, zodra je ze inpast, perfect opgaan in het patroon. Er is ruimte voorzien om al je kabels netjes weg te werken, en ze langs de voet weg te leiden.
De opstelling van de aansluitingen loopt gelijk met die van de XD93. De antenne-aansluitingen en drie van de vier HDMI-aansluitingen staan achteraan het toestel in het midden (maar wel zijwaarts gericht). Die zullen moeilijk te bereiken zijn eens het toestel opgesteld is, hou daar dus rekening mee tijdens het plaatsen (bevestig je HDMI-kabels op voorhand). HDMI 2 en 3 zijn klaar voor Ultra HD en HDR (HDMI 2.0a en HDCP 2.2). Aan de zijkant vind je een extra HDMI-aansluitingen, en drie USB-aansluitingen, waarvan een USB 3.0. De Sony bevat ook legacy anologe aansluitingen, maar het zou werkelijk zonde zijn om die te gebruiken op deze televisie.
,
Sony gebruikt op al zijn televisies Android TV, en de ZD9 is daarop geen uitzondering. Toch heeft het toestel een primeur, het is de eerste Android TV in ons testlab die gebaseerd is op de Android 6 (Marshmallow). Marshmallow komt later ook naar alle 2016 en zelfs 2015 toestellen, maar wanneer dat zal zijn is nog niet duidelijk. Verwacht echter geen wereldschokkende veranderingen. Zeker wat het uitzicht betreft lijkt er ons weinig veranderd te zijn. Android loopt wel iets vlotter, maar vermits de ZD9 een iets betere chipset gebruikt dan de XD93 is het niet zo maar uit te maken of die lichte verbetering komt van de chipset, dan wel van optimalisaties van de nieuwe Android-software. De ZD9 gebruikt een Mediatek MT5891, met een quad-core ARM Cortex-A53, Mali-T680 GPU, 2GB RAM en 15GB interne opslag. Tijdens typisch gebruik betrappen we er ons toch op dat we iets meer pit verwacht hadden van een topmodel. Ook blijven er af en toe kleine problemen, en een keer moest de stekker uit het stopcontact om het vastgelopen toestel te bevrijden.
De beste verandering aan de gebruiksinterface komt eigenlijk van Sony zelf. De ‘Discovery’ feature brengt onderaan op het scherm een balk met snelkoppelingen naar allerlei content. Zo zijn er aanbevelingen, een selectie tv-kanalen (als je de interne tv-tuner gebruikt), en de mediaspelers. Maar nog handiger is dat ook Netflix, en de content van de ingelogde persoon verschijnt. Ook YouTube geeft je een aantal aanbevelingen, al leken die ons helaas niet gebaseerd op het profiel van wie ingelogd is. Tot slot kan je aantal apps in die balk zetten, zodat je ze snel kan opstarten. De ‘Discovery’ balk is zo een handig alternatief voor het eigenlijk Android Home Scherm.
De bijgeleverde remote is identiek aan het model dat we op de XD93 vonden. Onze bevindingen blijven onveranderd. De remote heeft een excellente layout, die helaas wat last ondervindt van de materiaalkeuze. De rubberachtige bovenzijde en het feit dat de toetsen nog nauwelijks reliëf hebben, zorgt te gemakkelijk voor een foute aanslag. Zeker het ‘pijltje omhoog’ en de toets voor het ‘action menu’ zitten vervaarlijk dicht bij elkaar. De remote is voorzien van een Netflix- en een Google Play-toets. Met de ingebouwde microfoon kan je makkelijk zoekopdrachten inspreken.
,
Sony’s X1 beeldprocessor zorgde al voor indrukwekkende resultaten. De ZD9 is voorzien van een nieuwe versie, de X1 Extreme. Die moet met 40% extra rekenkracht en een aantal nieuwe features voor nog sterkere resultaten zorgen. De X1 beschikte al over een speciale database die hij gebruikte om upscaling en detailverbetering te doen. Elk beeld wordt geanalyseerd en binnen het beeld wordt op basis van die database de juiste upscaling- of detailverfijningstechniek gekozen, afhankelijk van het onderwerp. Zo krijgt vuur een andere behandeling dan gras, een gezicht of lucht. In de X1 Extreme gebruikt nu ook de ruisonderdrukking zo een database. Dat geeft de ZD9 meer dan 1.000 verschillende mogelijkheden om ruis weg te werken. De X1 Extreme levert ook Super Bit Mapping, een techniek die ongewenste kleurbanden wegwerkt.
De resultaten waren bijzonder goed. Blu-ray-beelden worden met veel finesse omgezet naar Ultra HD en zien er werkelijk fantastisch uit met veel detail, en uitstekende scherpte. De ruisonderdrukking maakt kort werk van ongewenste ruis, en de televisie detecteert snel en betrouwbaar de verschillende film-en videoframerates. Hoe beter de bron, hoe beter het resultaat, maar zelfs van video’s met een schamele resolutie van 640×480 maakt de Sony een indrukwekkend beeld. Wie wat wil experimenteren met extra scherpte doet dat best door Reality Creation op handmatig te zetten. We vonden de beste resultaten ergens tussen 20 en 40.
Nog een uitstekend resultaat: de bewegingsscherpte. Die was op de XD93 wat beneden de verwachtingen, maar de ZD9 zet de puntjes op de i. Wie het beste detail wil in snel bewegende beelden kiest in Motionflow voor de Helder instelling. Je verliest dan wat helderheid in het beeld, maar de Sony heeft meer dan genoeg lichtopbrengst om dat te compenseren. Heb je een hekel aan schokkende panbeelden, kies dan voor Vloeiend. Persoonlijk vonden we dat die instelling iets te veel beeldartefacten veroorzaakte. Standaard is een tussenoplossing. Het beste resultaat kregen we met de Gebruiker instelling. We kozen voor Helderheid 1 en Soepelheid 4 voor een perfecte combinatie.
,
Dat lcd-tv’s het moeilijk hebben om top zwartwaardes te leveren is ondertussen algemeen bekend. Globale dimming van de achtergrondverlichting kan dat wat verbeteren, maar dan verlies je contrast, want ook de maximale witwaarde daalt. Enkel door de achtergrondverlichting onder te verdelen in verschillende segmenten kan je dat voorkomen. Een segment waar het beeld vooral donker is kan dan gedimd worden, terwijl in heldere delen van het beeld het segment vol aan mag staan. Maar een gesegmenteerde achtergrondverlichting heeft zijn eigen risico’s. Soms zie je immers duidelijk die segmenten in beeld, en dat is zeer vervelend. De enige oplossing: meer segmenten. Daarom heeft Sony nu de Backlight Master Drive ontworpen. Die beschikt over een zeer groot aantal zones, en de speciaal ontworpen leds hebben een ‘Calibrated Beam’, wat betekent dat ze een zeer nauwe stralenbundel werpen. Zo wordt doorschijnen in andere zones voorkomen. Maar de hamvraag is natuurlijk: hoeveel zones heeft Sony aangebracht? Onze test, waarbij een witte dot over het zwart scherm gaat, geeft daar over het algemeen snel uitsluitsel over, maar Sony heeft zijn scherm zo goed ontworpen dat zelfs die test niet zo eenvoudig te tellen bleek. We kwamen uit op 35×19 (665) zones, dat betekent dat een zone ongeveer 4 cm x 4 cm klein is. Ter vergelijking, de Panasonic TX-65DX900E moest het stellen met 512 zones.
,
Je activeert lokaal dimmen in het gevorderd beeldmenu door ‘Auto Local Dimming’ op laag of midden te zetten. Hoog leek ons net iets te veel effect te geven, dan zie je wel soms halo’s. Voor de meest accurate weergave selecteren we de Cinema Pro beeldpreset. Het resultaat is indrukwekkend. De ZD9 levert zelf zonder de lokale dimming te activeren al een contrast van 3865:1. Wanneer de Master Backlight Drive zijn ding mag doen stijgt dat naar een indrukwekkende 64900:1. Dat betekent zwartwaardes en contrast die in de buurt van OLED-prestaties beginnen te komen. De Sony slaagt erin om dat zonder zichtbare nadelen te doen. Het beeld bevat geen zichtbare segmenten, de helderheid maakt geen onverwachte sprongen, en de schermuniformiteit is uitstekend. Zwarte balken boven en onder het beeld bij een speelfilm zijn pikzwart. Maar wacht, er is meer. De Sony levert zonder twijfel het beste zwartdetail dat we in tijden gezien hebben. Onze Harry Potter testscène waar de Death Eaters en Voldemort in de nacht verzamelen om Hogwarts aan te vallen zag er prachtig uit. Niet alleen zie je elk detail, maar het scherm toont ook iets meer kleurdetail. Daar komt nog eens bij dat de ZD9 zelfs voor niet-HDR-beeld een enorme helderheid inzet. We maten tot bijna 500 nits in de Cinema Pro mode, dat is meer dan sommige midrange HDR-tv’s aankunnen.
Het toestel is ook uitstekend gekalibreerd. De grijsschaal is nagenoeg perfect, en het kleurbereik is uitmuntend, met enkel blauw dat licht afwijkt, maar dat zal je in de praktijk nooit zien. Huidskleuren zijn perfect, en de combinatie van al die dingen met het uitstekend contrast brengt films echt tot leven.
Heeft de ZD9 dan geen zwakke punten? Jawel, eentje: de kijkhoek. Lcd-tv’s op basis van een VA-paneel zoals deze Sony hebben een zeer goed contrast, maar matige kijkhoek. Zelfs wie maar 20° afwijkt van de centrale kijkpositie, merkt wel de halo’s rond de segmenten, al is dat uiteraard vooral in extreme beelden zoals onze Harry Potter scène het geval. Op heldere content zal je dat probleem niet hebben. Op een normale kijkafstand kan je ongetwijfeld met vier voor deze tv zitten zonder nadelige effecten van de kijkhoek te ervaren.
,
Nog steeds geen Ultra HD Premium logo op de Sony tv’s, de fabrikant blijft bij zijn eigen ‘4K HDR’ logo. Al liet Sony wel weten dat de ZD9 het logo zou halen. Omdat we al behoorlijk onder de indruk waren van de standaard prestaties, was onze hoop voor de HDR-resultaten hoog gespannen. En we werden niet teleurgesteld. Onze meter gaf een piekhelderheid aan van maar liefst 1.905 nits. Ter vergelijking, de Panasonic DX900 haalde 1.320 nits, de Samsung KS9000 1.440 nits en LG OLED E6V 710 nits, en een klassiek lcd-tv zit rond de 350-400 nits. Zelfs op een volledig wit scherm presteert de Sony nog een maximum van 770 nits. Het kleurbereik haalt in onze test 88% van het DCI-P3 kleurbereik. Dat is iets minder de 90% die vereist is voor het Ultra HD Premium logo, maar voldoende om zichtbaar effect te hebben.
Met deze piekhelderheid, contrast en kleuren is het dan ook geen wonder dat HDR-beelden er absoluut fantastisch uitzien. Moeilijke scènes zoals onze vuurwerk-test, tonen de finesse van de Master Backlight Drive die zijn dimming perfect controleert. Exodus, Gods and Kings en X-Men, Apocalypse zijn prima showcases voor de capaciteiten van de televisie.
Een erg interessante tip: wie zijn standaard content ook een HDR-tintje wil geven kan dat door X-tended Dynamic Range Pro te activeren in het gevorderd beeldmenu. Puristen zullen misschien steigeren bij de gedachte, maar probeer het eens uit. Sony slaagt erin om de helderste details die in gewone beelden bijna verdwijnen toch te accentueren. Het resultaat zal variëren van film tot film, natuurlijk. We bekeken The Hateful Eight, en de ongewone belichting in Minnie’s Haberdashery, de locatie waarin het verhaal zich afspeelt, werd soms iets te hard. Gelukkig kan je de instelling laten variëren van laag tot hoog. Een echte aanrader.
,
We waren zo onder de indruk van het beeld dat we vergaten om de geluidskwaliteit even aan de tand te voelen. Met zijn 2x 10 Watt stelt die eerlijk gezegd wat teleur. De prestaties horen thuis bij een hogere middenklasser, maar voor een topmodel zoals dit willen we echt wel meer. De klank is prima bij gewoon tv-gebruik, maar bij muziek en film-soundtracks voel je een sterk gebrek aan laagweergave. Je kan de ZD9 voorzien van een optionele draadloze subwoofer, dat zal de prestaties ongetwijfeld ten goede komen.
De televisie is voorzien van een volledige tunerset voor digitale televisie, maar moet het stellen met een CI+-slot. Kijken en tegelijk opnemen naar een externe harde schijf kan dus wel, maar een van beide zenders moet je zonder de CI+-kaart kunnen bekijken. De mediaspeler is in Android soms een teer punt geweest, dat is voorbij. De speler kon overweg met al onze testbestanden, inclusief HDR, Ultra HD en HEVC. Ook voor audio is het een degelijke speler, enkel ALAC ontbrak op de lijst van ondersteunde formaten. Wie de interface van de speler te verwarrend vindt, installeert als alternatief VLC of Kodi.
,
Wow, met de KD-65ZD9 toont Sony dat het nog steeds tot de allerbeste tv-fabrikanten behoort. De Master Backlight Drive zorgt voor subliem contrast, en uitzonderlijk heldere en kleurrijke weergave, eigenschappen die je niet alleen in HDR-beelden tot uiting ziet komen, maar die alle beeldmateriaal naar een nieuw niveau tillen. Het enige beeld gerelateerde zwakke punt is de beperkte kijkhoek. Op dit topmodel hadden we graag iets beter geluid gezien, en een snellere chipset voor Android TV. Maar die dingen vergeet je snel als je zit te genieten van de prachtige beelden. De Sony legt de concurrenten het vuur aan de schenen. Helaas is hij niet goedkoop. Met zijn prijskaartje zit hij vlot in de bovenste prijscategorie.
,
Wat: Ultra HD Direct LED-LCD-tv met lokale dimming (35×19 segmenten)
Schermformaat: 65 inch (165 cm), vlak
Aansluitingen: 4x HDMI (1xARC, 2x v2.0a), 1x Scart, 1x composiet, 1x stereo cinch, 1x optisch digitaal uit, 3x USB (1x v3.0), 1x hoofdtelefoon, 3x antenne
Extra’s: WiFi (802.11bgn) ingebouwd, Android TV, HDR10, USB/DLNA-mediaspeler, actieve 3D, DVB-T2/C/S2, CI+-slot, optionele draadloze subwoofer
Afmetingen: 1.462 x 920 x 268 mm (incl. voet)
Gewicht: 35,7 kg (incl. voet)
Verbruik: 210 / 0,5 watt (Energielabel B)
