Door Een paar jaar geleden verraste Wadia – tot dan toe eigenlijk alleen bekend als fabrikant van ultra high-end cd-spelers – vriend en vijand met de introductie van de 170i Transport. De 170i is namelijk een iPod-dock, en niet zomaar een. Dit revolutionaire product zorgde er eigenhandig voor dat de zinsnede ‘high-end iPod dock’ niet langer een contradictio in terminis hoeft te zijn.
Nu is de iPod op zich een erg knap apparaat, maar als je er op audiofiel verantwoorde wijze mee aan de slag wil, loop je toch tegen een stevige beperking aan: de in de iPod aanwezige D/A-omzetter is niet meteen een hoogvlieger, waardoor er bij de omzetting van digitaal naar analoog kwaliteitsverlies optreedt.
Net als z’n opvolger – de 171i (699 euro), die voor de gelegenheid mee op testbezoek kwam – laat de 170i echter toe om een digitaal signaal aan de iPod te onttrekken, iets wat geen enkel ander apparaat kon bij de introductie van de Wadia-dock. Daardoor kan de cruciale D/A-conversie worden overgelaten aan een extern apparaat, bijvoorbeeld een losse D/A-omzetter of een av-receiver.
Of de Wadia 151PowerDAC mini, waarmee we meteen bij het onderwerp van deze test belanden.
,
De 151 – zoals we het apparaat voor het gemak maar even zullen noemen – is dus een D/A-omzetter, maar daarmee vertellen we eigenlijk maar het halve verhaal.
De vormentaal van het toestel past perfect bij het 170/171i Transport, met een chique afgewerkte metalen behuizing die krek even groot is als die van de 171i. De spikes onder de 171i – die overigens niet al te scherp zijn, maak je geen zorgen – passen dan ook perfect in de ronde, metalen hoekplaatjes van de 151. Of vice versa, maar als de 171i onderaan staat kan je je iPod natuurlijk niet meer docken.
De 151 lijkt daardoor dé perfecte partner voor de 171i, maar het apparaat heeft nog meer te bieden. De 151 is immers niet gewoon een D/A-omzetter, maar biedt ook plaats aan een stereoversterker! Het enige wat je dus nog nodig hebt om muziek te maken is een digitale bron – dat kan een iPod/171i-combinatie zijn, maar ook iets heel anders –, een 151 en een koppel luidsprekers. Echt iets voor de minimalisten onder ons.
Wie de 151 wil combineren met een ander toestel dan de iPod, heeft vier ingangen tot z‘n beschikking: twee vergulde coaxiale exemplaren, een Toslink (optisch) en een usb-ingang. Aandachtige lezers zullen hierbij opmerken dat het niet mogelijk is om analoge bronnen
aan te sluiten op de 151. Dat zien we echter hoe langer hoe minder als een probleem, want hoeveel analoge bronnen wil je eigenlijk nog gebruiken? Juist.
Naast de vier digitale ingangen zitten nog twee – in verhouding opvallend grote – vergulde luidsprekeraansluitingen, en dan hebben we het wel gehad.
,
We hadden het eerder in deze review al over Wadia als fabrikant van hoogwaardige cd-spelers. Een belangrijk aspect bij een cd-speler is de D/A-conversie, en ook op dat vlak heeft Wadia één en ander te betekenen. En daar profiteert de 151 volop van, want zoals dat zo vaak gebeurt zijn sommige technologische ontwikkelingen van de dure modellen ook doorgesijpeld naar de goedkopere toestellen zoals deze PowerDAC.
We denken dan vooral aan het 24-bit/384 kHz DigiMaster upsamplingalgoritme. De meerwaarde daarvan kan je alleen in de praktijk vaststellen bij een luistertest, maar op papier ziet het er alvast veelbelovend uit. Een ander interessant punt is dat de 151 signalen tot 24 bit/192 kHz kan decoderen. Je kan dus veilig shoppen op muziekwebsites die grossieren in hogeresolutiebestanden zonder je zorgen te maken over de compatibiliteit. Dat kunnen bijvoorbeeld Sonos-bezitters zich niet zomaar permitteren.
Hou er wel rekening mee dat deze uitspraak niet van toepassing is wanneer je een computer verbindt met de usb-ingang op de achterzijde: die houdt het voor bekeken bij 24 bit/96 kHz.
Het versterkergedeelte van de PowerDAC stuurt een vermogen van 25 watt RMS (bij 8 Ohm) naar iedere luidspreker. Of dat niet nogal weinig is? Dat hangt vooral af van de gevoeligheid van je luidsprekers. Als die bovengemiddeld gevoelig zijn – pakweg 94 dB/1W/1m – dan loopt het wel los. Heb je betrekkelijk ongevoelige luidsprekers – bijvoorbeeld 88 dB/1W/1m of lager – dan kan de 151 weleens wat ‘power’ tekortkomen om een lekker volumeniveau neer te zetten.
,
In onze testopstelling heeft de 151 PowerDAC mini postgevat onder het 171i Transport. Die laatste speelt gastheer voor onze iPod Classic (120 GB), die op zijn beurt afgeladen vol staat met Apple Lossless-bestanden. Op dit niveau gaan hannessen met mp3-bestanden of andere vormen van lossy audio is geen goed idee, want waarom geef je dan geld uit voor een mooie iPod-dock en/of een degelijke D/A-converter?
De 151 wacht de zware taak om twee – in verhouding – enorme luidsprekers aan te sturen: de Klipsch Palladium P39F’s. Aan de andere kant zijn de P-39F’s bijzonder gevoelig en hebben ze ook geen grillig impedantieverloop, zodat de 151 ademruimte genoeg zou moeten hebben. Met de metalen (!) afstandsbediening in de hand, starten we onze luistersessie.
We openen met een playlist die is samengesteld uit de eerste twee Lord of the Rings-soundtracks. De weergave is beheerst, ingetogen en heel erg clean. De stiltes zijn zo zwart als de donkere krochten van Moria. Je zou de kwaliteiten van het Wadia-systeem eigenlijk kunnen vergelijken met die van een wasverzachter. Digitale muziekweergave kan net als wasgoed lijden onder een zekere hardheid, die als bijzonder onaangenaam ervaren wordt. En die hardheid neemt de Wadia helemaal weg, waardoor de weergave zelfs een enigszins analoog karakter krijgt. Ongelofelijk, dat Wadia een dergelijke hoogwaardige geluidsweergave weet te halen uit een bescheiden geluidsbron als de iPod.
Koperen instrumenten – die ik tegenwoordig vaak live hoor – klinken opvallend levensecht, zij het met minder dynamiek dan bij een live-uitvoering. Maar daar is de opnametechnicus in de eerste plaats verantwoordelijk voor, niet het Wadia-systeem. Het laag klinkt erg strak, maar het is wel duidelijk dat hier de achilleshiel van het systeem zit. Zolang je klassiek draait op een redelijk volumeniveau gaat het goed – althans, op voorwaarde dat je luidsprekers gevoelig genoeg zijn, maar daar hadden we het eerder al over. Als je luider draait vallen de tekortkomingen in het laag echter te sterk op, waardoor hoog en mid scheeuwerig kunnen worden.
Damien Rice klinkt in ‘The Blower’s Daughter’ heel erg levensecht. En niet alleen z’n stem, maar ook de akoestische gitaren en de jankende viool die halverwege het nummer opduikt klinken indrukwekkend goed. Knap werk, Wadia.
Wel valt op dat de PowerDAC geen detailkampioen is. De pure muzikaliteit die je daarvoor in de plaats krijgt, zorgt er echter voor dat we daar verder niet moeilijk over gaan doen.
,
Over de kwaliteiten van de Wadia 171i iPod-dock en de D/A-converter in de 151 PowerDAC kunnen we kort zijn: het zijn regelrechte high-end producten. Het versterkergedeelte in diezelfde 151 PowerDAC hinkt helaas wat achterop, met name door het beperkte vermogen.
