Door Heel wat nieuwe toestellen pakken uit met een HDMI 1.4-aansluiting. Maar wat wil dat cijfertje achter de afkorting eigenlijk zeggen?
In juni 2009 stelde de HDMI Organisation de HDMI 1.4-specificatielijst voor, een lijst met functies die de nieuwe HDMI-versie met zich meebrengt. Maar de eerste HDMI 1.4-compatibele apparaten waren nog maar net op de markt, of er was alweer sprake van een nieuwe versie: HDMI 1.4a.
De verschillende HDMI-versies volgen elkaar dus in een verschroeiend tempo op, waardoor je misschien geneigd bent om te denken dat de onderlinge verschillen beperkt zijn. Bij de evolutie van HDMI 1.3a naar HDMI 1.4 sla je de bal in dat geval volkomen mis.
Het aantal nieuwe functies die HDMI 1.4 introduceert is werkelijk indrukwekkend: een ethernetkanaal, een extra kanaal voor audioterugkeer, 3D- en 4K-compatibiliteit, ondersteuning van extra kleurruimtes en twee nieuwe stekkersoorten. We overlopen de verschillende vernieuwingen één voor één.
ETHERNET INBEGREPEN
Steeds meer toestellen beschikken over een netwerkaansluiting. Denk aan een av-receiver, spelconsole, settopbox voor digitale tv, tv-toestel of Blu-ray-speler. Daardoor dringt een netwerkswitch in de buurt van de installatie zich op, als je al die apparaten ook echt met internet wil verbinden.
HDMI 1.4 brengt daar verandering in: als je HDMI 1.4 apparaten aan elkaar koppelt, moet slechts één apparaat op het netwerk worden aangesloten – het ingebakken ethernetkanaal van de nieuwe HDMI-versie doet de rest, met netwerkcommunicatie langs de HDMI-kabels.
Dat lijkt een prima vernieuwing, die alweer bijdraagt tot minder bekabeling achter de av-set. Deze oplossing is echter niet geschikt voor een gigabitnetwerk; de doorvoersnelheid blijft beperkt tot 100 Mbit per seconde.
RETURNKANAAL VOOR AUDIO
Audio en video worden samen verstuurd in een HDMI-omgeving, maar wat doe je als je bijvoorbeeld het geluid van je tv-tuner wil laten weergeven door een av-receiver? Voor de komst van HDMI 1.4 was daar een extra audiokabel voor vereist tussen de tv en de av-receiver. Dat is niet langer nodig met HDMI 1.4, aangezien er al een returnkanaal voor het geluid aanwezig is in een standaard HDMI 1.4-kabel.
Met die ene kabel kan je dus tegelijk beeld ‘stroomafwaarts’ naar de tv sturen vanuit de av-receiver, en het geluid van de tv-tuner ‘stroomopwaarts’ naar de receiver sturen. Baanbrekend is het niet, handig wel. De lip-sync-functie die we al kennen van HDMI 1.3 kan ervoor zorgen dat beeld en geluid mooi synchroon blijven lopen.
KLAAR VOOR 3D
Een andere belangrijke vernieuwing bij HDMI 1.4 is de ondersteuning van 3D-materiaal. De term ‘3D’ verwijst echter naar een amalgaam van verschillende normensets, en HDMI 1.4 kan maar met een aantal van die normen overweg. Dat is meteen ook de bestaansreden van HDMI 1.4a, een nog nieuwere versie die met meer 3D-normen overweg kan dan de gewone 1.4-specificatie.
,
COMPATIBEL MET 4K
High definition (1.080p) staat garant voor uitstekende beelden, maar er bestaat een nog betere beeldnorm. De term die daar voorlopig voor gebruikt wordt is ‘4K’. De 1.080i/p-norm komt overeen met een resolutie van 1.920 bij 1.080 pixels, maar bij 4K wordt dat maar liefst 4.096 bij 2.160. Kijken we naar het totale aantal pixels, dan ziet het verschil er nog indrukwekkender uit: spreek je bij 1.080i/p over zo’n twee miljoen pixels, dan zijn dat er bij 4K bijna negen miljoen!
HDMI 1.4 ondersteunt overigens twee 4K-normen: eentje van 3.840 bij 2.160 pixels en een van 4.096 bij 2.160 pixels. 4K-systemen vind je voorlopig alleen in de betere digitale bioscoop, en nog niet in de consumermarkt Maar als het zover komt, is de nieuwe HDMI-norm er in ieder geval al klaar voor.
De Britse high-end fabrikant Meridian heeft trouwens al een 4K-projector in het gamma – compleet met een bijbehorende scaler die het ‘standaard’ 1.080-beeldformaat optrekt naar 4K – maar die is financieel enkel haalbaar voor wie een oliebron of twee heeft.
BEELDPROFIELEN EN FOTOKLEUREN
De meeste moderne tv-toestellen laten de gebruiker kiezen uit een aantal beeldpresets, waarbij het beeld wordt ingesteld om bepaalde soorten beeldmateriaal optimaal weer te geven. Denk aan presets zoals ‘Film’ of ‘Sport’ die de gebruiker kan kiezen. HDMI 1.4 kan dit proces nu ook automatiseren.
De beeldbron geeft door aan het display welk soort beeldmateriaal ze uitstuurt, waarna het display automatisch de meest geschikte beeldpreset activeert. Het gaat voorlopig slechts om vier profielen: ‘Gaming’, ‘Film’, ‘Foto’ en ‘Tekst’; een eerder magere oogst.
De nieuwe HDMI-norm bevat ook speciale voorzieningen om het kleurenpallet van digitale foto’s levensecht weer te geven op een scherm. Het gaat om de sYCC601-, Adobe RGB Color- en Adobe YCC601-kleurenpalletten.
,
HDMI VOOR MOBIEL GEBRUIK
De bekende, ‘grote’ HDMI-stekker krijgt het gezelschap van een nieuwe, ongeveer 50 procent kleinere plug. Het gaat om de Type-D micro HDMI-stekker die vooral bedoeld is voor toestellen waarop weinig ruimte beschikbaar is, zoals mobiele telefoons, fototoestellen en kleinere tablets.
Hij is ongeveer zo groot als een micro usb-stekker, maar beschikt net als zijn grote broer over negentien pinnen en dezelfde functionaliteit. Een begrijpelijke zet, maar wel jammer dat het ‘één norm, één stekker’-concept van HDMI hierdoor de mist ingaat.
Om in te spelen op de opkomst van av-toestellen in de wagen, komt er ook voor dit soort toepassingen een speciale connector, Type-E genaamd. Opvallend is dat deze stekker over een locking-mechanisme beschikt, die moet voorkomen dat de connector na verloop van tijd zou lostrillen. Het interieur van een wagen is immers per definitie een vijandige omgeving voor elektronica, met extreme temperatuursverschillen, trillingen en schokken.
Het pijnlijke is dat zo’n locking-mechanisme al een hele tijd op het verlanglijstje staat van custom installers, en die moeten het voorlopig nog met gewone stekkers doen. Minder handig, want een gewone HDMI-verbinding klemt niet echt goed en kan dus ook in een woonkameromgeving gemakkelijk loskomen.
Navraag bij autofabrikanten leert overigens dat we producten die gebruikmaken van dit soort stekkers het eerste half jaar nog niet moeten verwachten.
KABELS
De HDMI Organisation heeft vijf labels ontwikkeld die aangeven welke prestaties en mogelijkheden je van een bepaalde HDMI-kabel mag verwachten. Dat moet verwarring bij de consument voorkomen en het aantal onbeantwoorde vragen beperken. Dit zijn de vijf labels:
- Standaard HDMI-kabel
Deze kabel is getest voor de transmissie van 1.080i- en 720p-video. Weinig nuttig deze norm, aangezien je toch echt wel 1.080p wil kunnen doorzenden. En of dat laatste ook echt kan met deze kabels, garandeert het label niet.
- Standaard HDMI-kabel met ethernet
Voor dit label geldt hetzelfde verhaal als hierboven, maar deze kabels maken daarnaast ook netwerkverkeer mogelijk.
- HDMI-kabel voor de auto
Een kabel die specifiek ontwikkeld is voor gebruik in de wagen. Door de afwijkende stekker, kunnen deze kabels niet worden gebruikt in de woonkamer.
- Hogesnelheids-HDMI-Kabel
De standaard HDMI-kabel garandeert niet eens een vlotte transmissie van 1.080p-materiaal, deze hogesnelheidsvariant doet dat wel – zelfs voor 4K. Verder ondersteunt deze kabel ook 3D en Deep Color (bekend van HDMI 1.3).
- Hogesnelheids-HDMI-kabel met ethernet
Zoals je uit de naam kan afleiden, doet deze kabel hetzelfde als een gewone hogesnelheidskabel. In dit geval wordt er echter ook nog een ethernetkanaal aan toegevoegd.
,
CONCLUSIE
De meerwaarde van HDMI 1.4 tegenover de oude 1.3-specificatie is significant. Wil dat zeggen dat al je av-apparatuur dringend aan een upgrade toe is? Neen, gelukkig niet. Maar als je dan toch van plan bent om binnenkort nieuwe apparatuur aan te schaffen, doe je er wel goed aan om de specificaties van de HDMI-aansluitingen in de gaten te houden. Kies je voor een toestel met HDMI 1.4, dan liggen er immers een aantal erg nuttige nieuwe mogelijkheden in het verschiet.
