Door Het Eindhovense bedrijf iRex heeft begin deze week de eerste loot van de tweede generatie van e-lezers gepresenteerd. We waren erbij en moesten concluderen dat we op korte termijn nog geen grote revoluties als kleur of video op de eReaders moeten verwachten. Maar de toekomst ziet er interessant uit.
De nieuwe Digital Reader van iRex laat zien dat de technologie zich gestaag ontwikkelt. Het product (foto rechts) leunt op een nieuwe architectuur maar werkt en toont in grote lijnen hetzelfde als zijn voorganger. Vooral qua formaat verschilt het van de oudere iLiad. iRex heeft de e-lezer opgeblazen richting A4-formaat, in de hoop ook gebruikers als studenten en kantoorwerkers over de streep te trekken.
Mooi in kleur
Maar zowel de iLiad als de eReader toont pagina’s nog altijd in zestien gradaties van grijs. Wanneer komt iRex met een e-lezer die krantenpagina’s en magazines mooi in fullcolour toont?
Volgens Willem Endhoven, vicepresident marketing en businessontwikkeling bij iRex, is er al veel mogelijk. Zo heeft E-Ink, het bedrijf dat de befaamde elektronische inkt ontwikkelt, al een prototype (zie foto links) getoond van een kleurenscherm. Het komt volgend jaar beschikbaar.
Vraag valt tegen
De behoefte van de klant aan (duurdere) kleurenweergave op de eReader telt voor iRex zwaar bij de ontwikkeling ervan, aldus Endhoven. En die vraag valt volgens hem tot nog toe "behoorlijk tegen". Hij denkt dat dit komt doordat veel teksten (boeken, documenten) die mensen lezen, hetzij op uitdraaien of in boeken, gewoon in zwart-wit zijn afgedrukt.
Ook prototypes van digitale lezers die nog moeten verschijnen, tonen geen kleur. Dat geldt bijvoorbeeld voor een e-lezer die het Amerikaanse bedrijf Plastic Logic in de tweede helft van 2009 op de markt wil brengen. En niets wijst erop dat de nieuwe Sony Reader, waarschijnlijk te lanceren in oktober, kleur zal tonen. Het is afwachten wat Amazon met de nieuwe Kindle gaat doen; deze wordt dit jaar nog niet gelanceerd.
Vlindervleugels
Overigens werkt ook chipmaker Qualcomm aan een scherm dat gebruikt zou kunnen worden in e-lezers. Het Mirasol-scherm, geïnspireerd door vlindervleugels, toont eveneens alsof het geprint is. De pixelelementen zijn opgebouwd uit piekpleine elektromechanische systemen met membranen, die in een bepaalde stand kleuren reflecteren. Het energieverbruik is minimaal.
,
Mp3-speler
De Sony Reader en Amazon Kindle kunnen beide muziek afspelen. Op de iRex Digital Reader hoeven we consumentenlokkertjes als een mp3-speler niet te verwachten, zegt Endhoven. "Je kunt overal wel een mp3-speler inbouwen, ook in een wasmachine, en dan doet niemand er wat mee." Wijzend op de nieuwe Digital Reader: "Dit is geen allesvreter."
Bovendien is audio niet de core business van iRex, voegt hij eraan toe. Wél geschikt vindt hij een eventuele audiofunctie voor het hardop voorlezen van teksten. iRex zal zo’n applicatie niet zelf ontwikkelen, maar wellicht wel in samenwerking met een derde partij. Het bedrijf wil zich namelijk vooral focussen op de ontwikkeling van zijn e-lezer.
Nieuwe applicaties kunnen externe partijen aanleveren met behulp van API’s die iRex ter beschikking stelt. Natuurlijk moeten dit toepassingen zijn die de e-lezers aankunnen, dus binnen de marges van ‘read & write’. Endhoven denkt aan bijvoorbeeld een verjaardagskalender, de laatste reisinformatie van de NS of een boodschappenlijstje. Ook welkom zijn plug-ins voor viewers van bestandsformaten.
Tabloidscherm
iRex stelt zich als belangrijkste uitdaging om de e-lezer een zo goed mogelijk platform te laten zijn voor uiteenlopende applicaties. Liever dan een e-Reader op tabloidformaat uit te brengen voor het lezen van digitale kranten – los van de vraag of consumenten daarop zitten te wachten – toont het bedrijf dan ook een krant zo optimaal mogelijk op de digital reader.
Droombeeld
Toch gaan de prototypes van de e-lezers die we volgend jaar of later kunnen verwachten, richting het droombeeld van een flexibel, oprolbaar vel papier zonder glazen scherm. Het al eerder genoemde prototype van Plastic Logic (zie foto links), dat is gepland voor de eerste helft van 2009, is superdun en enigszins flexibel. Seiko Epson heeft ook een ultradun prototype, waarvan de verschijningsdatum nog niet bekend is.
Videobeelden
Hoe zit het met bewegende beelden op de e-lezer? Volgens Jan van de Kamer, technische man bij iRex, is dat lastig voor elkaar te krijgen. De e-Ink-technologie is immers juist zo energiezuinig door haar bi-stabiele karakter, ofwel: het scherm gebruikt alleen energie wanneer het beeld wordt ververst. Daardoor is het mogelijk om een e-Reader gewoon een halfjaar weg te leggen met een document op het scherm, en na een weer verder te lezen.
Qualcomm beweert overigens dat zijn Mirasol-scherm zeer snel reageert en daardoor wél geschikt is voor video en gaming.
Dubbel scherm
iRex werkt aan een beter stroommanagement om sneller te kunnen updaten – en zijn concurrenten ongetwijfeld ook. Volgens Willem Endhoven is de verbeterde snelheid van de nieuwe Digital Reader van iRex alvast voldoende voor lees- en schrijffuncties.
Maar wat video op de iLiad of Digital Reader betreft, acht Van de Kamer het waarschijnlijker dat er vroeg of laat een e-lezerproduct verschijnt met twee schermen. De gebruiker zou dan bijvoorbeeld een tekst kunnen lezen op het e-inkscherm, en vanuit die tekst een video kunnen starten op het andere (lcd-)scherm.
