Door Ongeveer een jaar geleden lanceerde Denon de nieuwe HEOS-lijn. In die tijd heeft het hifi-merk getoond perfect te kunnen meespelen qua multiroom. Nieuwe functies en toestellen maken HEOS een bijzonder interessant alternatief.
Denon kennen we al een hifi-merk dat bijzonder sterk staat qua AV-receivers, compacte hifi, hoofdtelefoons, mobiele audio en ‘echte’ stereo. Sinds een jaar of zo mag je ook ‘multiroom’ aan dat lijstje toevoegen, want via het submerk HEOS heeft Denon een uitgebreid assortiment aan multiroom-compatibele toestellen uitgebracht. Het is meteen een krachtig signaal dat dit segment belangrijk is, wat ook blijkt uit marktcijfers. Streaming en multiroom scoren goed bij de consument, en Denon heeft in het voorbije jaar zeker in de Benelux ook het nodige succes geoogst met HEOS. En toch ook heel belangrijk: in dat jaar heeft Denon continu blijven sleutelen aan de achterliggende software en HEOS-app, waardoor het systeem significant beter is geworden. Een multiroomsysteem is immers iets anders dan een klassiek hifi-apparaat. Een fabrikant moet niet enkel met goede producten afkomen, hij moet ook blijven de nodige ondersteuning bieden. Om bijvoorbeeld nieuwe streaming diensten toe te voegen, om maar één voorbeeld te geven.
,
Een jaar geleden kregen we via D&M en de Belgische Denon-invoerder Transtel de gelegenheid om zowat de hele toenmalige HEOS-productfamilie onder de loep te nemen. Fijn, want zo konden we echt heel het systeem testen. Je moet elk toestel uiteraard op zijn eigen merites beoordelen, maar om een uitspraak te doen rond de multiroommogelijkheden moet je toch een opstelling bouwen zoals een muziekfan zou doen die zijn huis van muziek wil voorzien. De enige apparaten die we in kader van deze test niet uitgebreid bekeken, waren de Extend (een WiFi-repeater) en de HEOS Link. Het eerste omdat de testomgeving overal over goede WiFi beschikt (iets dat drie repeaters en een router vereist, om maar aan te geven hoe uitdagend WiFi in een oud huis kan zijn), het tweede wegens niet beschikbaar. Bij elk HEOS-toestel heb je overigens de optie om te werken met een netwerkkabel, in plaats van draadloos.
De kern – of als je dat liever hoort: fundament – van elke multiroomsysteem zijn WiFi-speakers. Bij HEOS had je aanvankelijk de keuze uit drie modellen, net zoals bij veel merken. De HEOS 3, HEOS 5 en HEOS 7 zijn respectievelijk de ‘small’, ‘medium’ en ‘large’ versies, waarbij we meteen opmerken dat ‘large’ bij Denon echt wel een flink uit de kluiten gewassen toestel betekent. Sinds kort is de speakerfamilie uitgebreid met een nog kleinere speaker, de HEOS 1. Deze is heel compact en kan met een optionele batterij worden uitgerust zodat je hem mee de tuin in kan nemen. Bij die batterij hoort een Bluetooth-ontvanger, zodat je de HEOS 1 ook ver van je WiFi-netwerk van muziek kan voorzien vanaf je smartphone. Een aparte test van de HEOS 1 kan je binnenkort lezen. Voor de mensen die ook aan hun interieur denken: alle HEOS-speakers zijn er in het zwart of wit. Als we de HEOS 7 ‘large’ noemen, moeten we meteen wel de eigen woorden relativeren: ja, de HEOS 7 is behoorlijk groot, maar de naar een spitse bovenkant toelopende vormgeving doet deze speaker op afstand minder fors lijken dan hij is.
Bekijk je de HEOS 7 van opzij, dan doen de vloeiende lijnen wat denken aan een druppeltje water. In combinatie met de afwerking met zwarte luidsprekerdoek en de bovenrand uit geborsteld metaal, overvalt je meteen een gevoel van kwaliteit. De 7 is een speaker dat je trots een mooi plekje op een meubel of aanrecht kan geven. Maar het draait niet enkel rond mooie looks, want gelukkig wordt het knappe snoetje gecomplementeerd met een even mooie klank. De twee tweeters, twee midrange-drivers en subwoofer (aangevuld met twee passieve radiators) worden elk aangedreven door hun eigen klasse D-versterker, en dus is het niet verbazend als de H7 bijzonder krachtig uit de hoek komt. Maar het klinkt ook goed voor een WiFi-speaker, zéér goed. ‘Royals’ van Lorde blijkt een perfecte testtrack voor de H7, want zowel die wat zwoele onderlaag wordt stevig weergegeven, terwijl ook het mid en hoog mooi gedetailleerd overkomt. De HEOS 7 speelt naar ons gevoel op een hoger niveau dan de Sonos Play:5, al is de prijs met 599 euro wel gevoeliger hoger dan de 399 euro van de Play:5.
,
Qua design lijkt de goedkopere HEOS 5 wat op de 7, al is de druppelvorm wat hoekiger en missen we die mooie afwerking met geborsteld metaal. Ook hier zorgt die spitse bovenkant voor een slanker ogend profiel, waardoor je hem net iets subtieler kan opstellen. Hoewel de HEOS 5 het tussenmaatje is bij HEOS en niet beschikt over een actieve subwoofer, wist hij ons te verrassend met een mooie klank die grootser is dan zijn formaat zou laten vermoeden. Net zoals de HEOS 7 pakt de HEOS 5 uit met een betere (zowel qua diepte als detail) laagweergave dan bij de meeste concurrenten. De iets meer sprankelende weergave laat de stem van Melanie De Biasio zeer sfeervol klinken, iets donkerder dan we gewoon zijn van onze (veel duurdere) referentieset.
Tot voor kort was het heel toepasselijk om de HEOS 3 de junior van het gezelschap te noemen, maar er is dus een nieuwe benjamin, de HEOS 1. De meer rechthoekige vorm van de HEOS 3 laat toe om hem zowel liggend als rechtopstaand te plaatsen, wat hem bijzonder flexibel maakt. Zo zou je een setje aan weerszijde van een tv kunnen plaatsen. Met de HEOS 3 kan je een stereopaar vormen, iets dat ook sinds kort met de HEOS 5 en HEOS 7 kan. In elk geval zouden we – net zoals bij de Sonos Play:1 – adviseren om meteen te opteren voor een HEOS 3-stereopaar. Een enkele HEOS 3 is een competente speaker, geen hoogvlieger, maar in een paarsgewijze opstelling is het resultaat veel aangenamer.
,
Net vanwege de goede Denon-reputatie op vlak van versterking waren we heel nieuwsgierig naar de HEOS Amp. Dit toestel is de perfecte optie voor wie nog een setje speakers op overschot heeft of pakweg de keuken wil verrijken met inbouwluidsprekers. De Amp biedt 2 x 100 watt aan digitale versterking (bij 6 ohm), verpakt in een relatief compacte doos die je desgewenst makkelijk kan wegwerken. Maar eerst de zaak aansluiten. Draai het apparaat om en je zal verrast zijn door de verrassend uitgebreide collectie aansluitingen. Naast degelijke luidsprekerterminals – ook geschikt voor banaanstekkers – blijkt de Amp te beschikken over een uitgang voor een subwoofer, wat zeker nuttig is als je een paar boekenplankspeakers wat ondersteuning wil geven. Vooral fijn is dat je de Amp echt als vervanger van een traditionele versterker kan gebruiken, met dank aan de analoge en digitale (optische) ingangen. Je kan dus gerust ook een cd-speler of een andere bron verbinden, voor die momenten dat streamingdiensten je honger naar muziek niet kunnen stillen. Om even met het ruimere speelveld te vergelijken: een subwoofer-uitgang evenals een analoge ingang komt je ook bij de concurrentie tegen, maar een optische ingang is toch een pluspunt van HEOS. We hebben de Amp gecombineerd met een paar Bowers & Wilkins 685 S2-boekenplankspeakers en Monitor Audio Silver 8-vloerstaanders. In beide gevallen bleek de versterker zich aardig van zijn taak te kwijten. Zelfs aan hogere volumes hadden we niet de indruk dat de Amp te kort schoot, al moet je natuurlijk niet verwachten dat een compacte klasse D-versterker grote en ongevoelige speakers even goed kan aandrijven. Voor dat scenario opteer je beter voor de HEOS Link verbonden met een toegewijde versterker en speakers.
Hoewel we de Link niet uitgebreid hebben getest, vermelden we wél graag de pluspunten die ons opvielen tijdens een korte kennismaking. Zo komt de Link als een zeer complete streamer over, met een lijst in- en uitgangen die de norm overstijgen. Zo is er zowel een digitale optische ingang als optische én coaxiale uitgangen en ook hier een toegewijde LFE-uitgang, wat ook vrij uniek is. De Link kan ook een leuk trukje uitvoeren: via de trigger out- en IR out-aansluitingen kan je ouder hifi-materiaal van Denon aansturen via de HEOS-app. Of anders gezegd: het volume van die versterker van de oude school kan je plots vanuit de zetel regelen met een smartphone. Toegegeven, niet iedereen heeft er iets aan, maar het zijn dergelijke kleine extra’s en oog voor de gebruikerservaring die een systeem zoals dit boven het maaiveld laat uitsteken.
,
Vooraleer je aan de slag kan gaan met WiFi-speakers, moet je ze uiteraard eerst verbinden met het draadloze netwerk. HEOS werkt, in tegenstelling tot sommige anderen, door gebruik te maken van je bestaande WiFi. De uitdaging is dus een nieuw toestel te voorzien van het wachtwoord waarmee het die verbinding kan maken. Bij Denon hebben ze daar een heel ingenieus én eenvoudig antwoord op: eerst installeer je de HEOS-app op je telefoon of tablet, waarna je de meegeleverde kabel langs één kant in de hoofdtelefoonuitgang van je mobiel toestel en langs de andere kant in het HEOS-toestel steekt. Het WiFi-wachtwoord wordt dan gewoon doorgeseind via de kabel. Maak je een vergissing? Niet getreurd, je krijgt meteen een tweede kans. In tegenstelling tot de meeste streamingproducten moet je niet een hele procedure opnieuw doorlopen.
,
We mogen dan een positief gevoel hebben over de audiokwaliteiten van nagenoeg elk deel van de HEOS-lijn, geluidskwaliteit is maar één deel van de multiroom-vergelijking. Minstens even belangrijk zijn de ondersteuning voor digitale muziekbronnen en de gebruikersvriendelijkheid van de bijhorende app. Als het niet goed snor zit met die app, tja, dan ga je minder gauw de muziek vinden die je wil. Als een app je zelfs een gevoel geeft van in de weg te zitten, dan word je al gauw geïrriteerd als je nog eens muziek wil beluisteren. En dat kan niet de bedoeling zijn!
Gelukkig heeft Denon de nodige aandacht besteedt aan dit aspect. De HEOS-app voor Android en Apple-toestellen is gelikt en efficiënter dan de apps die D&M in voorbije jaren presenteerden, en dat is positief nieuws. Vanuit een usability-standpunt zit de HEOS-app zelfs bijzonder goed in elkaar. Drie tabs onderaan het scherm laten je pijlsnel verspringen tussen de ‘Ruimtes’ (lees: speakers en co), ‘Muziek’ en wat er momenteel speelt in de geselecteerde ruimte of zone.
Het samenvoegen van speakers zodat ze hetzelfde spelen gaat op een wat bijzondere manier: niet door iets aan te vinken, bijvoorbeeld, maar door een speaker te verslepen naar een kamer. Elke speaker die je op deze wijze ‘laat vallen’ op een kamer neemt de muziek over van het doelwit. Wil je een speaker iets anders laten spelen, dan sleep je hem weg en selecteer je hem. Op een tablet werkt dit verslepen prima en visueel zit deze aanpak zeer goed. Bij een smartphone met een kleiner scherm vereist het iets meer fingerspitzengefühl.
,
Bij ‘Muziek’ verschijnt er geen ellelange lijst van ondersteunde diensten. In de Benelux kan je HEOS-apparaten koppelen met Deezer, Napster en Spotify (telkens aan 320 kbit/s MP3 of Ogg). Sinds kort is Tidal van de partij, met FLAC-streaming. Deezer, Napster en Tidal zijn prima geïntegreerd in de app en kunnen muziek streamen naar meerdere speakers. Bij Spotify gaat het echter om Spotify Connect, wat betekent dat je bij het selecteren van die dienst overschakelt op de Spotify-app en slechts één HEOS-speaker kan selecteren. Wie dus wil multiroom-muziek wil, opteert dus best voor Deezer of Napster.
Maar streamingdiensten zijn zeker niet je enige optie. HEOS speelt muziek af van DLNA-bronnen (zoals een NAS of pc met gepaste mediaserversoftware) of vanaf USB-opslag die verbonden is met een USB-poort die je op nagenoeg elk HEOS-product kan vinden. Wij konden bijvoorbeeld onze Sony NWZ-A15 probleemloos koppelen aan een HEOS Amp en muziek streamen naar een HEOS 7. En uiteraard is ook TuneIn van de partij, zodat je nagenoeg elk radiostation van de Lage landen kan beluisteren. Via TuneIn kan je trouwens ook heel wat podcasts beluisteren, zoals de uitstekende BBC4 Comedy-uitzendingen.
De updates die in het voorbije jaar voor de HEOS-app uitkwamen, hebben de app subtiel beter gemaakt. Zo krijgen USB-bronnen een eigen tegel onder ‘Muziek’, zodat je snel bij muziekbestanden op een aangesloten USB-stick kan raken. Het is ook makkelijker geworden om muziek op je mobiele telefoon of tablet op een HEOS-speaker af te spelen.
Overigens moet je om de HEOS-app te gebruiken, eerst een HEOS-account aanmaken. Dat lijkt misschien wat lastig, maar hierdoor wordt het overstappen naar een ander mobiel toestel eenvoudiger. Gewoon op het nieuwe apparaat je HEOS-gegevens invoeren en alle voorkeuren en instellingen worden overgenomen. Ook leuk: de app ondersteunt meerdere HEOS-accounts, zodat elk familielid zijn eigen favorieten, streamingabonnementen en afspeellijsten kan gebruiken.
Een niet onbelangrijk detail is de ondersteuning voor muziekformaten. De hype rond hi-res laat Denon in elk geval links liggen, want HEOS ondersteunt enkel bestanden tot 48 KHz. Wat ons betreft is het belangrijker dat zowel WAV’s, FLAC’s als ALAC’s aan cd-kwaliteit wél afspelen, naast MP3, AAC en WMA.
,
Op dit punt hebben we ongeveer elk relevant multiroom-platform uit het betaalbaar segment kunnen ervaren en testen, wat het mogelijk maakt om de kwaliteiten van HEOS goed in te schatten. Veel twijfel bestaat er niet bij ons dat Denon op het goede spoor zit. Meer zelfs, de HEOS-lijn heeft veel troeven en behoorlijk wat unieke eigenschappen die hem zeer competitief maken. De iets hogere prijsstelling van HEOS is niet echt onoverkomelijk. De Denon-toestellen bieden ter compensatie doorgaans een (soms forse) meerwaarde, met als grote uitschieter de uitstekend klinkende HEOS 7 en de veelzijdige Link. HEOS leeft echt, wat ook blijkt ook de recente presentatie van een HEOS HomeCinema. Deze soundbar met draadloze subwoofer sluit je via HDMI aan op je televisie, en is daarmee een stevige uitdager voor de Sonos Playbar. Ook de HEOS 1 is interessant, vooral met zijn batterijpack die hem tevens ombouwt tot Bluetooth-speaker die je ook mee op vakantie kan nemen.
Dit is een beoordeling van de volledige HEOS-familie. De geciteerde prijs bovenaan is die van de HEOS 7. De HEOS Extend kost 149 euro, HEOS Link 349 euro, HEOS AMP 499 euro, HEOS 1 249 euro, HEOS 3 349 euro, HEOS 5 349 euro.
