Als er nieuwe technologie opduikt, dan zien we in veel gevallen ook nieuwe standaarden verschijnen. Zo moet men voor HDR afspreken hoe de nieuwe beeldinformatie opgeslagen wordt in de videostream. Standaarden zijn goed, want ze zorgen er voor dat iedereen op dezelfde lijn zit, en dat verschillende apparaten met elkaar kunnen praten. Behalve dan als er verschillende standaarden opduiken. En dat is momenteel het geval voor HDR. Twee standaarden wedijveren daarbij om de aandacht van contentmakers en tv-fabrikanten.

Standaarden

Dolby, ons allen bekend van audiocodecs die gebruikt worden op dvd en Blu-ray, heeft een eigen standaard gelanceerd: Dolby Vision.

HDR10 (soms ook wel Open HDR genoemd) is een open standaard die geadopteerd is door de Blu-ray Disc Association (BDA). De nieuwe Ultra HD Blu-ray-schijven die HDR-content bevatten, zullen verplicht zijn deze standaard te gebruiken.

Wie ondersteunt wat? En wat moet je kiezen? Samsung, Sony, Philips en Panasonic ondersteunen momenteel enkel HDR10. Alleen LG en TCL hebben een aantal modellen die ook Dolby Vision ondersteunen. Vermits er voor het gebruik van Dolby Vision een aparte chipset noodzakelijk is, mag je er vrij zeker van zijn dat toestellen die vandaag geen Dolby Vision hebben, het nooit zullen hebben.

Omwille van het verplicht gebruik van HDR10 op Ultra HD Blu-ray lijkt die standaard ons een goede kans op succes te hebben, wat betekent dat je bij alle fabrikanten goed zit. Maar wie absoluut op zeker wil spelen, kiest best voor een toestel dat zowel Dolby Vision als HDR10 aan kan.

De toekomst: altijd in beweging

Om het nog iets complexer te maken: er zijn nog andere standaarden zoals die van Philips/Technicolor, en de BBC standaard. Deze zouden beter geschikt zijn voor tv-uitzendingen, maar ze zijn voorlopig nog in geen enkel toestel beschikbaar.

Mocht in de toekomst de Philips/Technicolor standaard of de BBC standaard (Hybrid Log Gamma of HLG) belangrijk worden, (en zo ziet het er naar uit, [link type=”article” id=”164739″ target=”_blank” name=”klik hier voor alles over HLG”]) dan is het misschien mogelijk dat die via firmware updates toegevoegd kunnen worden. Maar aangezien het nog een paar jaar kan duren voor je HDR tv-uitzendingen zal zien, is het niet gegarandeerd dat een fabrikant op dat moment nog updates zal voorzien voor je toestel.

Ook HDR10, de meest verspreide standaard van het moment is nog volop in beweging. Er is nu al sprake van een uitbreiding die hem meer op Dolby Vision zal doen lijken. Goed nieuws zou je dan denken. Maar die update zal ook een aanpassing van de HDMI-aansluiting vereisen, en het is absoluut niet zeker of dat mogelijk zal zijn.

,

Een van de belangrijkste aspecten van HDR is de hogere helderheid die beelden kunnen gebruiken. Helaas zijn niet alle televisies in dat opzicht gelijk. Een gemiddelde ‘klassieke’ televisie heeft een maximale witwaarde van ongeveer 250 cd/m² (of nits). HDR-standaarden gaan tot 4.000 of zelfs 10.000 nits maar er is geen enkele tv die dit aan kan.

De topmodellen van 2016 kunnen prat gaan op 1.800 tot 1.000 nits. Maar bij de subtoppers en middenklassers zijn er heel wat modellen die ‘slechts’ 700 tot 500 nits halen, en in sommige gevallen vind je zelfs HDR-compatibele televisies die niet veel verder dan 300 nits geraken. Dat meer beter is, is in dit geval evident. Maar wat is voldoende?

Als absoluut minimum voor een HDR-ervaring schuiven we 500 nits naar voor. HDR-compatibele toestellen die het met minder moeten doen, kunnen HDR-beeld weergeven maar het echte wow-effect zal helemaal weg zijn. Hoe zwaar het verschil zal wegen tussen een 700 en 1.000 nits toestel is momenteel moeilijk te zeggen, maar je kan wel rekening houden met je typische kijkomgeving. Ben je iemand die graag met alle lichten aan, en overdag met de gordijnen open tv kijkt, dan zal een hogere witwaarde een echte meerwaarde zijn. Kijk je eerder veel bij wat verduistering, dan is een toestel dat geen 1.000 nits haalt ook een prima keuze.

Hou tot slot ook rekening met het contrast, met andere woorden de verhouding tussen het lichtste wit en donkerste zwart dat je scherm kan tonen. Een scherm met een wat lagere maximale witwaarde, maar veel betere zwartwaarde zal uiteindelijk een veel sterker contrast tonen, zeker als je veel bij verduistering kijkt. En dat brengt ons naadloos bij de volgende keuze.

,

OLED of lcd? En als je voor lcd kiest, neem je dan edge led of direct led? Voor je HDR-beleving kan die keuze erg belangrijk zijn. In de eerste plaats moet je kiezen tussen OLED of lcd.

 

OLED biedt een zo goed als perfecte zwartwaarde, maar moet het stellen met een lagere maximale witwaarde. Modellen van vorig jaar haalden ongeveer 450 nits, maar de 2016 modellen halen 600 tot 800 nits. Ben je een verstokte filmfanaat en kijk je vooral graag bij weinig licht of verduistering, dan is dit je beste keuze.

Lcd-toestellen kunnen wel 1.000 tot 1.800 nits witwaarde halen, maar moeten het stellen met een minder goede zwartwaarde. Ben je bijvoorbeeld een zware sportfan, en kijk je graag overdag, dan is een lcd mogelijk een betere keuze. Maar niet alle lcd’s zijn gelijk. De leds die voor het licht zorgen zitten ofwel in de rand van het scherm (edge led) ofwel achter het scherm (direct led). Bij de direct led-toestellen zijn er modellen die slechts enkele leds gebruiken, dit zijn instapmodellen die geen HDR zullen ondersteunen. De topmodellen gebruiken een uitgebreide grid van leds, die bovendien afzonderlijk gedimd kunnen worden (lokale dimming). Zo verbetert het contrast in het beeld. En dat is nu net erg belangrijk voor HDR. Wie dus een lcd-tv met de beste HDR-weergave wil, kiest voor een direct led met lokale dimming (soms ook FALD, Full Array Local Dimming genoemd). Hoe je het ook draait of keert, edge led toestellen zijn steeds een compromis.

,

Een logo maakt de keuze altijd iets gemakkelijker. Voor HDR heeft de UHD Alliance een logo voorzien dat de beste HDR-weergave belooft. Het Ultra HD Premium logo legt een aantal vereisten op, zoals kleurbereik, UHD-resoluties en kleurdiepte, maar een van de belangrijkste is de witwaarde en zwartwaarde van het scherm. Daar is een onderscheid gemaakt tussen OLED en lcd-toestellen. Voor lcd moet het scherm 1.000 nits halen, met een zwartwaarde van 0,05 nits (goed voor een contrast van 20.000:1). Voor OLED volstaat een maximale witwaarde van 540 nits, maar dan wel met een zwartwaarde van 0,0005 nits (goed voor een contrast van 1.080.000:1)

Aansluitingen

Om van toekomstige HDR-content te kunnen genieten is het van vitaal belang dat je televisie over de juiste HDMI-aansluiting beschikt. De HDMI-aansluiting moet minstens versie 2.0a zijn. Bovendien moet die ook uitgerust zijn met de meest recente anti-kopieerbeveiliging HDCP2.2. Voor de 2016 modellen zal dat over het algemeen geen probleem zijn, maar in de 2015 line-up kan je een aantal modellen vinden die wel HDR ondersteunen, maar slechts over een HDMI 2.0-aansluiting beschikken. Dergelijke televisies zullen enkel HDR-content kunnen spelen die aangeleverd wordt via het netwerk (DLNA of streaming-diensten) of via USB. Een Ultra HD Blu-ray-speler kan je wel aansluiten, maar hij zal geen HDR-beelden kunnen afspelen.

De mees recente HDMI-versie is 2.0b, en die ondersteunt sinds kort ook Hybrid Log Gamma, of HLG, de HDR-standaard die vermoedelijk voor tv-uitzendingen zal gebruikt worden. Welke modellen hun HDMI-aansluiting zullen kunnen upgraden is momenteel niet duidelijk. [link type=”article” id=”164960″ target=”_blank” name=”Lees er meer over hier.”]

,

Tot slot wil je natuurlijk van zo veel mogelijk HDR-content genieten. Maar dat aanbod is momenteel erg beperkt. Op de eerste plaats zijn er de Ultra HD Blu-ray-schijven. Als die HDR-versies bieden, gebruiken ze verplicht de HDR10-standaard, al mogen ze optioneel ook Dolby Vision of de Philips standaard gebruiken.

Streaming diensten zoals Netflix, YouTube en Amazon zijn er altijd als de kippen bij geweest om nieuwe evoluties in video aan te bieden. Het hoeft dan ook niet te verbazen dat dat ook nu het geval is. Ondertussen heeft Netflix al een flink aanbod content in HDR, zowel in HDR10 als Dolby Vision.

Sinds kort is ook Amazon beschikbaar in onze contreien [link type=”article” id=”164963″ target=”_blank” name=”lees er over hier”]. Zij bieden al enige tijd een aantal shows aan in HDR10, maar recentelijk is daar ook Dolby Vision bij gekomen.

YouTube kondigde HDR-ondersteuning aan in het begin van dit jaar, [link type=”article” id=”164920″ target=”_blank” name=”en implementeerde die begin november.”]