Door De verpakking die we op de redactie zien arriveren, laat er alvast geen twijfel over bestaan: de STR-DA5800ES – meteen ook de topper in Sony's AV-receiver line-up – is beslist geen kleine jongen.
En dat blijkt ook wanneer de Sony even later op ons rack staat. De breedte en hoogte (respectievelijk 43 en 18,7 centimeter) springen niet echt uit de band, maar een dergelijke diepte (42 centimeter) zou je eerder bij een stevige stereoversterker of eindversterker verwachten.
Ook het gewicht van 17,8 kilogram maakt duidelijk dat het deze Sony menens is. Kortom, je krijgt een substantieel apparaat in handen dat je niet zomaar in een kastje verstopt.
,
Op de voorkant valt meteen op dat ook Sony's top AV-receiver nog steeds de voorkeur geeft aan draaiknoppen boven druktoetsen, net als bij de instap- en middensegment AV-receivers van het merk.
Dat vertaalt zich in drie kleinere draaiknoppen voor de toonregeling, de afstemming van de radiotuner en de ingangsselectie, aangevuld met een grotere draaiknop voor het volume.
Het voordeel van die aanpak is dan weer dat het aantal druktoetsen erg beperkt blijft, al vinden we het wel spijtig dat er geen toets op het frontpaneel staat die het set-up menu oproept. Een pluspunt is dan weer dat alles erg vlot werkt en kwalitatief goed aanvoelt – iets wat je ook gewoon mag verwachten van een machine die net geen 2.500 euro kost.
De blikvanger van dienst is het riante display, waarop alle relevante gegevens meteen afleesbaar zijn – denk aan de geluidsmodus, DSP, enzovoort. Een leuke gimmick is de grafische voorstelling van het subwooferniveau, waardoor je in real-time ziet in welke mate de sub aangesproken wordt in bepaalde scènes.
Eveneens van de partij zijn twee afneembare klepjes, waarachter analoge en digitale video-videoaansluitingen zitten plus een USB-poort. Die laatste is niet alleen compatibel met USB-opslagmedia (FAT16/32 en NTFS), maar ook met Sony's eigen Walkman-muziekspelers en de onvermijdelijke iDevices van Apple. Ook de meegeleverde meetmicrofoon – een stereo-exemplaar dat iets weg heeft van een kleine radar – kan hier aangesloten worden.
Maar de echte aandachtstrekker vinden we natuurlijk op de achterzijde, waar je getrakteerd wordt op een ware vloedgolf van aansluitingen. Zo zien we in de eerste plaats acht HDMI-ingangen (waarvan er twee van een 4K-pass-through voorzien zijn) en twee HDMI-uitgangen – een main- en een subuitgang die beide hetzelfde beeld uitsturen.
Daarnaast is er echter ook nog een derde HDMI-uitgang aanwezig waarmee een audio- en videostroom naar een andere ruimte gestuurd kan worden, onafhankelijk van wat er in de hoofdzone speelt.
Voor muziek is het zelfs mogelijk om twee extra 'zones' van geluid te voorzien, al kan je maar een van die bijkomende zones door de AV-receiver laten versterken. Voor de derde zone heb je dan nog een extra stereoversterker nodig, die je aansluit op de daarvoor bestemde lijnuitgang van de STR-DA5800ES.
Natuurlijk bots je hier en daar nog steeds op enkele beperkingen, bijvoorbeeld bij het doorsturen van audio naar een tweede en derde ruimte. Zo kan het geluid van HDMI-bronnen bijvoorbeeld niet worden doorgestuurd naar de tweede audiozone via de analoge uitgang (dit kan wél via de HDMI-uitgang voor zone 2), en kunnen er in de derde zone helemaal geen digitaal aangesloten bronnen worden beluisterd.
,
Twee andere opvallende extra’s zijn de ingebouwde vierpoorts netwerkswitch (10/100 Mbps) en de USB-DAC. Sluit een pc aan op die laatste en de 5800ES doet meteen ook dienst als hoogwaardige geluidskaart voor je computer, met ondersteuning voor 24-bit/192kHz-indelingen.
Daarnaast zijn alle gebruikelijke analoge en digitale aansluitingen van de partij, inclusief IR-poorten en triggers, een multikanaalsingang en een 9.2-pre-out. Er zijn zelfs opvallend veel analoge aansluitingen aanwezig, al is de meerwaarde daarvan niet echt dermate groot voor de meeste moderne AV-opstellingen.
Tot slot kan de STR-DA5800ES ook nog extern worden aangestuurd via de RS-232-poort.
,
Bij de ingebruikname begeleidt de STR-DA5800ES de installatie met een GUI (graphical user interface) die je op weg helpt bij het maken van de basisaansluitingen en instellingen.
Waar die GUI vorig jaar nog een pijnpunt was bij Sony’s (midrange) AV-receivers, laat deze ES-receiver zien dat Sony wel degelijk weet hoe je een goede GUI maakt: de menu’s zien er erg mooi uit, zijn overzichtelijk en reageren vlot. Veel beter dan dit hebben we het nog niet gezien, al vinden we het wel spijtig dat de menu's niet in het Nederlands weergegeven kunnen worden.
Bovendien toont het automatische meetsysteem voor de luidsprekers en akoestiek (DCAC) – dat maximaal drie meetpunten in rekening brengt – zich niet alleen snel maar ook efficiënt. Kortom, de eerste kennismaking laat een uitstekende indruk na.
Het enige minpuntje is dat de set-up assistent minder uitgebreid is dan bij de concurrentie van Pioneer, Denon en Marantz, zodat er toch nog behoorlijk wat manueel instelwerk verricht moet worden na de initiële set-up. We denken dan vooral aan zaken zoals de beeldverwerking, voorkeursintellingen voor de DSP’s, enzovoort.
Gelukkig loopt ook dat van een leien dakje, want ook in de gewone menu’s is Sony’s nieuwe visuele stijl een verademing. Bovendien worden heel wat menu-instellingen vergezeld van een woordje uitleg op het scherm, zodat je bij het verkennen van pakweg de geluidsmodi de handleiding rustig links kan laten liggen.
Alleen bij sommige delen van de klankmatige afstelling – en dan met name het bass management – missen we enkele geavanceerde opties die je op andere AV-receivers uit het topsegment wel ziet. Of dat ook echt als een tekortkoming opgevat zal worden door het gros van de potentiële kopers, daar valt dan weer over te discussiëren.
,
Ook bij de dagdagelijkse bediening van de AV-receiver merk je duidelijk dat Sony een nieuwe weg is ingeslagen.
Zo staan er op de remote een ‘Watch’ en ‘Listen’-knop. Druk één van beide in, en de interface op je tv-scherm laat alleen de relevante videobronnen zien, inclusief online- en netwerkbronnen. Dat maakt de bediening een stuk eenvoudiger, met name voor minder technisch aangelegde gezinsleden.
Om het leven met de STR-DA5800ES nog makkelijker te maken, levert Sony ook meteen twee afstandsbedieningen mee: een full-size remote (helaas niet verlicht en overladen met veel kleine toetsen) waarmee je bij alle functies kan, en een kleinere, vereenvoudigde versie waarmee je alleen de meest gebruikte zaken kan bedienen. Ook dat vinden we een prima aanpak om zowel technisch ingestelde als minder technisch ingestelde gebruikers op hun wenken te bedienen, al blijft het wennen om alles terug te vinden op de hoofdremote.
Bovendien zorgen overlays op het tv- of projectiescherm voor handige feedback, zodat je alles vanuit je luie zetel kan volgen. Dankzij het blauw oplichtend lampje (helaas schijnt het iets te fel naar onze smaak) op het voorpaneel zie je ook meteen of de receiver een surroundsingaal ontvangt of niet.
Een ander comfortsnufje zijn de ‘scènes’ die Sony heeft voorzien (je kan ze ook gewoon zelf aanmaken). Dit zijn presets die een reeks standaardhandelingen volledig automatiseren, zodat ze met een druk op de knop opgeroepen kunnen worden. Druk bijvoorbeeld op de ‘Movie’-toets, en het volume en de EQ-settings worden in je voorkeursstand gezet, terwijl er ook meteen naar de juiste ingang wordt geschakeld.
Nog leuker wordt het wanneer je de gratis ES Remote-app gebruikt (gratis beschikbaar voor iOS en Android). Niet alleen werkt die app nog wat handiger dan de klassieke remotes – met name wanneer je de multiroommogelijkheden comfortabel wil bedienen – ze is ook buitengewoon multifunctioneel. Helaas zijn niet alle mogelijkheden in de app ook daadwerkelijk bruikbaar met de Europese variant van de STR-DA5800ES.
,
In de VS biedt Sony op deze STR-DA5800ES immers ook nog een uitgebreid domoticaluik aan, waarbij de AV-receiver zelfs ingezet kan worden als controller (het brein, zeg maar) in een Control4-systeem – met aansturingsmogelijkheden voor zaken zoals de airco in huis, het alarmsysteem of de verlichting. Die mogelijkheden ontbreken helaas op het Europese model – een beslissing die te maken heeft met de daarvoor vereiste protocols, die nog niet beschikbaar zijn in Europa.
Dat vinden we spijtig, want de automatiseringsmogelijkheden zien er echt baanbrekend uit. Zo zien we in de ES Remote-app bijvoorbeeld bedieningsopties voor compatibele verlichting, die het mogelijk maakt om pakweg de verlichting tegen de wand te dimmen via de ES Remote-app. Of mogelijkheden om de verlichting te integreren in de eerder vermelde scènes, waardoor je bijvoorbeeld ook de lichten in je thuisbioscoop automatisch kan laten dimmen naar het gewenste niveau wanneer je een film start.
,
Maar geen nood, de STR-DA5800ES heeft nog heel wat andere troeven in huis. Zo zit er onder meer een compleet Smart TV-luik in deze AV-receiver.
Daarin treffen we niet alleen de muziekdiensten aan uit Sony's eigen SEN (Sony Entertainment Network) – zoals Music Unlimited – maar ook een uitermate uitgebreid videoluik, met klassiekers zoals het Berliner Philharmoniker-kanaal (dat overigens alleen gecombineerd kan worden met de gelijknamige DSP-stand – een beetje vreemd, dat laatste) en YouTube.
Helaas betekent dat ook dat enkele bekende concurrerende diensten ontbreken, met muziekdienst Spotify als belangrijkste slachtoffer. Ook bij de vTuner-internetradiodienst vinden we sommige radiostations gek genoeg niet terug in de lijst (er is gelukkig ook nog een AM/FM-tuner aanwezig), die standaard wordt weergegeven als een reeks icoontjes.
Dat laatste had wat ons betreft gerust een gewone lijst mogen zijn, want de icoontjes zijn niet al te goed leesbaar wanneer je de 5800ES aansluit op een scherm van pakweg 40 inch. Op ons 100-inch projectiescherm ziet het er echter al een stuk bruikbaarder uit.
Verder is het ook mogelijk om deze AV-receiver in te zetten als streamer voor mediabestanden vanaf je thuisnetwerk. Ook hier beperkt de Sony zich niet alleen tot muziek; foto's en video's kunnen eveneens probleemloos naar het grote scherm worden gestreamd zonder dat er extra apparatuur bij komt kijken.
De bestandsondersteuning heeft Sony alvast goed voor elkaar: de STR-DA5800ES speelt via USB en de netwerkaansluiting probleemloos de belangrijkste audio- (inclusief FLAC en AAC) en videoformaten (inclusief MKV, MP4 en AVI) af – zowel met een stereo- als 5.1-soundtrack.
Daarnaast heeft deze Sony ook nog een impressionant beeldverwerkingsluik aan boord, dat naast een HDMI-previewfunctie (PiP) ook 4K-compatibel is – zowel in de vorm van 4K pass-through als 4K-upscaling.
Nu is dat laatste minder relevant dan het klinkt: ten eerste laat je de beeldverwerking best over aan je (liefst gekalibreerd) beelscherm, en ten tweede weten we nog niet eens in welke vorm commerciële 4K-content aangeboden zal worden, laat staan welke HDMI-standaard ervoor vereist zal zijn.
De beeldverwerking van de STR-DA5800ES kan echter wel een nuttige toevoeging zijn wanneer de beeldverwerking in je tv-toestel of projector minder goed is, want deze Sony is in staat om prima resultaten op het scherm te toveren.
Kortom, deze Sony heeft echt een onderscheidend aanbod extra's aan boord. Maar anderzijds ontbreken er ook enkele courante features. We denken dan onder meer aan ingebouwde Wi-Fi- of Bluetooth-functionaliteit, of AirPlay-technologie. Zaken waarvan je eigenlijk niet meteen verwacht dat ze ontbreken op een machine van dit kaliber.
,
Wanneer we onze eerste filmfragmenten afvuren op de Sony STR-DA5800ES, blijkt al snel dat deze top-of-the-range receiver ook op klankmatig vlak duidelijk een niveau hoger speelt dan zijn goedkopere merkgenoten.
In de eerste plaats heeft hij veel meer autoriteit in huis, iets wat zowel met surroundtracks als stereomateriaal duidelijk naar voor komt – en al helemaal als de sub niet meespeelt. Het gevoelsmatige verschil is aanzienlijk groter dan de technische fiche – waarop onder meer een vermogen prijkt van 130 watt per kanaal (8 ohm 1 kHz, THD 0,7%) – doet vermoeden.
In combinatie met onze JBL Studio 590-frontspeakers zet deze ES-receiver zelfs een heel aardig stukje muziek neer. Het geluid lijkt warmer en aanzienlijk soepelder uit de speakers te komen dan we gewend zijn van een AV-receiver, waardoor het echt klinkt als… muziek. Het heeft iets ontspannends, en dat is iets dat lang niet van iedere AV-receiver gezegd kan worden.
Wat we nog wel missen in vergelijking met de Onkyo A-9000R – de geïntegreerde stereoversterker (1.699 euro) uit Onkyo's Reference-lijn die we in FWD Magazine 48 aan de tand voelden – is wat extra nuance en subtiliteit, zaken die duidelijk voor nog een extra stukje gevoel zorgen in de muziekbeleving. Maar dat is eerder een geval van 'veel' en 'meer'.
Maar vooral met surroundmateriaal komt deze Sony geweldig uit de verf. Bij onze eerste kijk- en luistersessie kiezen we voor de AFD-setting, waarbij geluid wordt weergegeven zonder toevoeging van extra processing. Je krijgt de soundtrack dan te horen zoals hij op het schijfje staat.
Daarbij staan we vooral te kijken van de manier waarop deze AVR de verschillende speakers van onze JBL-surroundset met elkaar weet te integreren. Dat valt met name op bij scènes waarin het geluid plots van voor naar achter doorheen de kamer gaat, of als een golf van links naar rechts beweegt. Nooit krijg je het gevoel dat er ook maar de kleinste barst in de surroundbubbel zit, wat voor veel meer betrokkenheid zorgt bij de beelden die op het scherm worden vertoond worden.
,
Leuk om weten is overigens dat de 5800ES een aantal opties biedt waarmee je speakers in een surroundset die uit meerdere speakermerken (of gewoon erg verschillende speakers) is opgebouwd beter kan afstemmen op elkaar. Dat kan bijvoorbeeld op basis van de frontspeakers hun karakteristieken, maar je kan net zo goed speakers matchen in paartjes.
Wanneer we even later overschakelen op de HD-D.C.S-setting – één van Sony's merkeigen settings die een geluidssfeer belooft neer te zetten zoals de audio-ingenieur eigenlijk voor ogen had – valt op dat de 5800ES zowaar nog beter klinkt, zeker wanneer we de Studio-preset selecteren. Zoals Sony zelf ook aangeeft, worden dialogen en surroundeffecten daarbij licht geaccentueerd. Daardoor lijkt de Sony meteen ook wat minder meegaand en iets dynamischer te klinken, wat bij suspens- of actiegeladen films zeker welkom is.
Niet alleen schept deze setting een geloofwaardiger effect bij films, ze lijkt ook nooit voor ongewenste bij-effecten te zorgen – nooit zit er een kunstmatig of gekunsteld randje aan onze testfragmenten. Je kan ze dus perfect laten aan staan voor andere content, zoals tv-programma's, games of muziek.
Die 'alles-met-mate'-aanpak komt ook weer boven water wanneer we de overige DSP-settings verkennen: het effect is steeds duidelijk merkbaar, zonder dat je het gevoel krijgt dat het 'overdone' is. En moest je vinden dat het toch ietsje meer ofm inder mag zijn, dan kan je dat bij de meeste modi ook makkelijk bijregelen.
Natuurlijk zijn er ook enkele meer 'extreme' simulaties – er zitten bijvoorbeeld een drietal concerthal-settings op de 5800ES – die minder universeel toepasbaar zijn, maar ook die doen het nog steeds aanzienlijk beter dan we gewend zijn van gelijkaardige programma's.
Kortom, op klankmatig vlak valt er weinig negatiefs te vertellen over deze mastodont.
,
Met de STR-DA5800ES heeft Sony een erg indrukwekkende AV-receiver in huis. Meer nog, het is een machine die je zelfs baanbrekend zou kunnen noemen.
In de eerste plaats is het een AV-receiver die de basics erg goed voor elkaar heeft: de versterking maakt een krachtige en vooral gesofisticeerde indruk, de processing staat op een hoog niveau, de GUI is handig en alles werkt lekker vlot. Aan het eind van de rit zorgt dat dan ook voor een bijzonder aangename gebruikservaring – ook voor minder technisch aangelegde liefhebbers – en al helemaal wanneer de ES Remote-app wordt ingezet voor de bediening.
Maar ook wanneer je meer verwacht – en dat mag natuurlijk wel voor zo'n 2.500 euro – blijft deze Sony makkelijk overeind, De processingmogelijkheden laten misschien niet evenveel finetuning toe dan bij sommige concurrerende machines in dit segment, maar in de praktijk doen ze hun werk meer dan goed, met een erg overtuigende surroundbubbel als resultaat. Vooral de integratie tussen de verschillende speakers in onze surroundset scoort daarbij erg goed, terwijl de geavanceerde extra mogelijkheden zoals speaker matching het ook weer een stuk makkelijker maken om je set-up homogeen te doen klinken.
Wat we wel spijtig vinden, is dat de Europese STR-DA5800ES niet over dezelfde domoticamogelijkheden beschikt als het model dat in de VS wordt aangeboden. Die zouden deze machine nog verder onderscheiden van de andere receivers in dit segment, waardoor ze een uniek verkoopsargument zouden kunnen zijn.
Dat neemt niet weg dat we deze Sony een duidelijke aanrader vinden voor wie hoogstaande prestaties graag gecombineerd ziet met gebruiksgemak en onderscheidende extra's. Hij is het ES-label beslist waard.
