Koopgids: Een thuisbioscoop in de woonkamer

Wil je een thuisbioscoop in de woonkamer, dan zijn er drie mogelijkheden. Ofwel kies je voor een flatscreen-tv, ofwel voor een projectiesysteem, ofwel voor beide. Hoe je dat in de praktijk aanpakt, lees je hier.
 

Een projectie-opstelling en een tv opstellen in de woonkamer lijkt op het eerste zicht misschien van het goede te veel, maar eigenlijk is het niet eens zo’n gek idee. Een projectiesysteem is immers een uitstekende oplossing om dvd- en vooral Blu-ray-films te bekijken, maar voor dagdagelijkse tv-uitzendingen is het minder geschikt.

Fervente tv-kijkers die alleen een projectiescherm in huis hebben, zouden elke avond in een volledig donkere kamer naar hun favoriete programma’s moeten kijken. Niet erg prettig, niet in het minst voor de andere gezinsleden die in de woonkamer op hetzelfde moment met andere activiteiten bezig zijn.

Daar komt bij dat de kwaliteit van tv-uitzendingen meestal niet goed genoeg is om ze op te blazen tot de grote beeldformaten die eigen zijn aan projectiesystemen. Met echte HDTV (high-definition tv) lukt dat dikwijls wel heel aardig, maar het merendeel van de tv-uitzendingen in onze regio is nog niet in HD beschikbaar.
 

Flatscreen-tv en/of projectiesysteem?
Het mag duidelijk zijn dat een combinatie van een flatscreen-tv – die hoeft dan niet eens al te groot te zijn – en een projectiesysteem de meest flexibele oplossing is voor hoogstaand kijkplezier in de woonkamer.

Wil je gewoon tv-kijken, dan krijg je niet af te rekenen met de rompslomp en de nadelen van een projectiesysteem. Heb je zin om film te kijken of wil je een belangrijke voetbalwedstrijd volgen met vrienden, dan kan je genieten van de echte spektakelwaarde die een high-end thuisbioscoop biedt.

De vraag is natuurlijk hoe je dat praktisch aanpakt, de integratie van zowel een flatscreen-tv als een compleet projectiesysteem in de woonkamer.
 

Een flatscreen-tv gewoon op een laag meubel of iets dergelijks zetten is geen goed idee; de tv kan je best aan de muur hangen. Door te kiezen voor de nieuwe generatie extreem platte schermen – zoals de lcd-toestellen met LED-backlighting van Sony en Samsung – hangt de tv maar enkele centimeters van de muur vandaan.

Op die manier blijft er voldoende plaats vrij voor een elektrische oprolbaar projectiescherm, dat aan het plafond wordt geïnstalleerd. Omdat het afgerolde scherm maar een paar centimeter voor de tv komt te hangen, zijn er ook geen nadelige effecten voor de opstelling van je luidsprekers.

,

Behuizing schilderen
De behuizing waarin het scherm opgerold zit als het niet gebruikt wordt, kan je in sommige gevallen (laten) schilderen in de tinten van de muren of het plafond.

Bij sommige types is het zelfs mogelijk om de behuizing volledig in te werken in het plafond, zodat er alleen nog een dunne gleuf zichtbaar is als het scherm niet in gebruik is. Er zijn zelfs schermfabrikanten die de mogelijkheid bieden om die opening af te dekken met een elektrische klep, zodat het stealthgehalte nog verder toeneemt.

In een bestaande woning is de integratie van een scherm in het plafond minder evident, tenzij je bijvoorbeeld meteen een vals plafond laat installeren. Bovendien moet je erop voorzien zijn dat het scherm toegankelijk blijft in geval van een technisch defect.
 

De projector verbergen
Een projector kan aan het plafond worden opgehangen – veelal op een manier dat je er nog gemakkelijk onderdoor kan lopen – of in een kast worden geplaatst, op voorwaarde dat die kast recht tegenover het projectiescherm staat.

Als het echt goed uitkomt kan je de projector zelfs in de kast verbergen, en de kastdeuren enkel openen op het moment dat je film gaat kijken. Als je de opstelling op die manier kan regelen en projectiescherm aan het oog kan onttrekken als je het niet gebruikt, ziet niemand dat er een high-end thuisbioscoop in je woonkamer geïnstalleerd is. Tenzij je net de juiste knoppen induwt natuurlijk…
 

Beeldgrootte
Ook de beeldgrootte is een belangrijke keuzefactor. De beeldgrootte kan je eigenlijk nooit los zien van de kijkafstand. Een beeld van twee meter breed is weinig indrukwekkend als je er zes meter vandaan zit, maar wordt schrikbarend groot op een kijkafstand van ongeveer twee meter. Je moet dus eerst de kijkafstand vastleggen voor je kan bepalen hoe breed het beeld moet zijn.

,

In dit voorbeeld is duidelijk te zien dat de kijkhoek – de horizontale hoek van je ogen die gevuld is met beeld – 36 graden bedraagt, zowel voor de 42-inch (107 centimeter) flatscreen-tv op 142 centimeter afstand als voor het 244 centimeter brede projectiescherm op 375 centimeter afstand.

In beide gevallen is de waargenomen beeldgrootte dus gelijk, en dat is waar het hier om draait. Dat neemt echter niet weg dat het geprojecteerde beeld indrukwekkender zal overkomen dan het veel kleinere beeld van de tv.
 

Richtlijnen
Op de vraag wat dan wel de ideale kijkhoek is, bestaat geen eenvormig antwoord. Als je alleen films bekijkt, kan je bijvoorbeeld de richtlijnen van THX of de Society for Motion Picture and Television Engineers volgen. THX geeft tegenwoordig bijvoorbeeld aan dat de kijkhoek maximaal 40 graden mag bedragen.

De Society for Motion Picture and Television Engineers houdt in zijn Guidelines for the Design of Effective Cine Theaters een kijkhoek van minimaal 30 graden aan.

Uit ervaring kunnen we je vertellen dat je voor dagdagelijkse tv-programma’s beter een wat grotere afstand aanhoudt; hier kan je een afstand van ongeveer drie keer de schermdiagonaal als vertrekpunt hanteren.
 

Persoonlijke voorkeur
Los daarvan is de kijkhoek ook grotendeels een persoonlijke kwestie. Wat voor de één lekker groot is, is voor de ander oncomfortabel wegens té overdonderend.
Er is ook een verband tussen de ideale kijkhoek en de kwaliteit van het weergavesysteem en bronsignaal. Als je te dicht bij het scherm gaat zitten, kun je individuele pixels onderscheiden… en dat is uiteraard niet de bedoeling.

Als het gaat om een HD-bron – bijvoorbeeld een hoogwaardige Blu-ray-speler – en een HD-tv of HD-projectiesysteem, is het mogelijk om dichter bij een scherm van een bepaalde grootte te gaan zit ten dan wanneer je naar SD-materiaal (standaard definitie) kijkt.

Om achter je persoonlijke voorkeur te komen wat de beeldgrootte betreft, kan je best bij in de showroom van de dealer voor een scherm plaatsnemen. Schuif over en weer met je zetel tot de kijkafstand voor jouw gevoel precies goed is. Noteer dan de beeldbreedte en de kijkafstand, zodat je de kijkhoek kan berekenen en die later kan toepassen in je eigen thuisbioscoop.

Hou deze tips in het achterhoofd wanneer je een thuisbioscoop installeert in je woonkamer, en je krijgt een maximaal rendement van je investering.